نقش اثرات آتوزومی و وابسته به جنس در ارزیابی ژنتیکی صفات رشد بز کرکی رائینی

با هدف بررسی نقش اثرات آتوزومی و وابسته به جنس بر صفات وزن تولّد، وزن شیرگیری و وزن شش ماهگی بزغاله‌های نژاد کرکی رائینی، از اطلاعات شجره‌ای و رکوردهای جمع آوری شده طی سال‌های 1372 تا1390 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد بز کرکی رائینی، واقع در شهرستان بافت، استان کرمان استفاده شد. پس از تعیین اثرات ثابت تاثیر گذار بر هر صفت، برای واکاوی ژنتیکی اثرات اتوزومی و وابسته به جنس بر هر یک از صفات، چهار مدل دام تک صفتی زیر که در بر گیرنده ترکیبات مختلف اثرات ژنتیکی افزایشی مستقیم آتوزومی، ژنتیکی افزایشی مستقیم وابسته به جنس، ژنتیکی افزایشی مادری و محیط دائمی مادری بودند برای هر صفت برازش و مدل‌ها با معیار اطلاع بیزی (bic) با هم مقایسه شدند. مدل در بردارنده اثرات ژنتیکی آتوزومی مستقیم، وابسته به جنس مستقیم و محیط دائمی مادری برای هر سه صفت مناسبترین مدل بود. وراثت پذیری‌های مستقیم آتوزومی برای وزن‌های تولّد، شیرگیری و شش ماهگی به ترتیب 21/0، 07/0 و 06/0 برآورد شدند. نقش اثرات وابسته به جنس بر صفات رشد مورد مطالعه در بز کرکی رائینی بسیار کم می‌باشد. وراثت پذیری‌های مستقیم وابسته به جنس وزن‌های تولّد و شیرگیری از لحاظ آماری معنی‌دار نبودند. اثرات وابسته به جنس تاثیر کمی بر وزن شش ماهگی بز کرکی رائینی داشتند، به طوری که 3 درصد واریانس فنوتیپی این صفت را تشکیل دادند. به طور کلی نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که اثرات ژنتیکی وابسته به جنس تاثیر چندانی بر وزن‌های تولّد، شیرگیری و شش ماهگی بز کرکی رائینی ندارند. از این رو به نظر می‌رسد نقش ارزش‌های اصلاحی پدر و مادر در تعیین ارزش اصلاحی این فرزندان برای صفات مورد مطالعه بز کرکی رائینی یکسان است.

Autosomal and sex linked effects on genetic evaluation of growth traits in Raeini Cashmere goat

The aim of the present study was to investigate the role of autosomal and sex-linked effects on birth weight (BW), weaning weight (WW) and six-month weight (6MW) of Raeini Cashmere goats by applying pedigree information and data collected from 1993 to 2011 in Raeini Cashmere goat breeding station, located in Baft city, Kerman province. Initially, the role of fixed effects on the studied traits determined. Afterwards, different combinations of autosomal direct additive genetic, sex-linked direct additive, maternal additive and maternal permanent environmental effects were fitted applying four animal models and compared by Bayesian Information Criterion (BIC). The best model detected for all the investigated traits included autosomal direct additive genetic, sex-linked direct additive, and maternal permanent environmental effects. Autosomal direct heritability estimates for BW, WW and 6MW were 0.21, 0.07 and 0.06, respectively. The role of sex-linked effects on the investigated traits of Raeini Cashmere goat was very low. Sex-linked direct heritability estimates for BW and WW were not statistically significant. For 6MW, sex-linked direct additive effects constitutes only 3% of phenotypic variance. In general, it can be concluded that sex-linked direct additive genetic effects had neglegible influence on BW, WW and 6MW of Raeini Cashmere goat. Thus, it seems that breeding values of Raeini Cashmere sires and dams equally contribute to breeding values of offspring for the investigated traits.