اثر روش های عمل آوری فیزیکی و شیمیایی بر فراسنجه‌های تولید گاز و گوارش‌پذیری برون‌تنی هسته‌ی زیتون

مقدمه: استفاده از ضایعات و بقایای کشاورزی به‌عنوان جایگزین مواد خوراکی گران قیمت در تغذیه دام، می تواند منجر به کاهش واردات و در نتیجه صرفه‌ جویی ارزی برای کشور شود. اما محدودیت اصلی در استفاده از این محصولات فرعی، ارزش غذایی پایین آن ها می باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثر روش های عمل آوری شیمیایی و فیزیکی بر گوارش‌پذیری برون تنی و فراسنجه‌های تخمیری شکمبه ای هسته زیتون بود.مواد و روش‌ها: هسته‌ی زیتون از شرکت سفید دانه واقع در شهرک صنعتی شهرستان گنبد کاووس تهیه و توسط تیمارهای فیزیکی و شیمیایی شامل: پراکسید هیدروژن (132 میلی‌لیتر در کیلوگرم ماده خشک)، هیدروکسید سدیم (50 گرم در کیلوگرم ماده خشک)، مایکروویو (5/2 دقیقه، 1000 وات) و اتوکلاو (15 دقیقه، 120 درجه سانتی گراد، فشار یک کیلوپاسکال) عمل آوری شد. گوارش‌پذیری برون تنی نمونه ها با استفاده از روش کشت بسته تعیین شد. واکاوی آماری داده ها در قالب طرح کاملاً تصادفی، توسط نرم افزار sas انجام شد.نتایج و بحث: گوارش‌پذیری ماده خشک در تیمارهای هیدروکسیدسدیم و پراکسیدهیدروژن نسبت به شاهد افزایش (05/0p<) یافت (به ترتیب 30/57 50/53 درصد در برابر 40/43 درصد). مقدار ph مایع شکمبه در تیمارهای هیدروکسیدسدیم و پراکسیدهیدروژن بیشتر (05/0p<) از شاهد بود (به ترتیب 15/7 و 13/7 در برابر 92/6). عمل‌آوری فیزیکی و شیمیایی تاثیر مثبتی بر تولید توده میکروبی و بازده آن نداشتند. نکته قابل ذکر آنکه توده میکروبی تولید شده در تیمار مایکروویو کمتر (05/0p<) از شاهد بود (به ترتیب 95/86 میلی گرم بر گرم ماده خشک در برابر 45/140 میلی گرم بر گرم ماده خشک). بیشترین مقدار بازده تولید میکروبی در تیمار پراکسیدهیدروژن مشاهده شد (706/0) که اختلاف آن با تیمار مایکروویو (472/0) معنی دار بود (05/<0p).نتیجه گیری کلی: بر اساس نتایج به دست آمده، در مجموع تیمارهای فیزیکی و شیمیایی مورد استفاده در این پژوهش تاثیری بر گوارش‌پذیری ماده آلی و ماده خشک و فراسنجه های تولید گاز برون‌تنی هسته زیتون نداشتند.