اثرات اسپری عصاره رزماری و اسید آسکوربیک روی تخم مرغ های نطفه دار در شرایط تنش گرمایی بر خصوصیات لاشه جوجه گوشتی در روز تفریخ و هفت روزگی

مقدمه: با افزایش بسیار ناچیز دما در زمان جوجه‌کشی تغییرات زیادی در میزان و کیفیت جوجه‌های هچ شده ایجاد خواهد شد. این در حالی است که با استفاده از مواد آنتی اکسیدان مصنوعی و طبیعی می‌توان میزان تنش ایجاد شده را کاهش داد. مواد و روش ها: آزمایش فاکتوریل 2 × 4 در قالب طرح کاملا تصادفی شامل 4 تیمار آزمایشی (اسپری آب مقطر، اسپری عصاره رزماری با غلظت 55/2 میلی‌گرم اسید رزمارینیک، اسپری 30 گرم در لیتر اسید آسکوربیک و بدون اسپری در روز اول انکوباسیون) در دو حالت وجود یا عدم وجود تنش گرمایی (40 درجه سانتی گراد از ساعت 12 تا 15 بعدازظهر) در طی دوره انکوباسیون (روزهای 6، 7 و 8) در 5 تکرار و هر تکرار حاوی 30 نمونه و در مجموع 1200 تخم‌مرغ اجرا شد. در ادامه آزمایش جوجه های تفریخ شده در آزمایش فاکتوریل 2 × 4 در طی دوره انکوباسیون در 4 تکرار و هر تکرار حاوی 10 قطعه جوجه گوشتی و در مجموع 320 قطعه به مدت یک هفته در روی بستر پرورش پیدا کردند. در روز تفریخ و روز هفت دوره پرورش خصوصیات لاشه شامل طول روده و وزن اندام های داخلی بدن (سنگدان، قلب، بورس، کبد، روده) اندازه گیری و به صورت درصدی از وزن بدن جوجه بیان شدند. نتایج و بحث: نتایج نشان داد وزن نسبی روده جوجه های حاصل از تخم‌مرغ‌های اسپری شده توسط اسید آسکوربیک و فاقد تنش گرمایی طی مدت انکوباسیون، بیشتر از جوجه‌های تولیدی تخم‌مرغ‌های اسپری شده توسط اسید آسکوربیک و بدون اسپری دارای تنش گرمایی طی مدت انکوباسیون بود (05/0>p). وزن نسبی سنگدان در جوجه های حاصل از تخم‌مرغ‌های اسپری شده با اسید آسکوربیک و دارای تنش گرمایی طی مدت انکوباسیون، در مقایسه با جوجه‌های تولیدی سایر تیمارها تمایل به کاهش داشت (06/0p=). در پایان هفته اول پرورش، وزن نسبی کبد جوجه های حاصل از تخم‌مرغ‌های اسپری شده توسط اسید آسکوربیک و فاقد تنش گرمایی طی مدت انکوباسیون بیشتر از جوجه‌های حاصل از تخم مرغ‌های اسپری شده توسط اسید آسکوربیک و جوجه‌های حاصل از تخم مرغ‌های بدون اسپری دارای تنش گرمایی طی مدت انکوباسیون بود (05/0>p). وزن نسبی روده جوجه های حاصل از تخم‌مرغ‌های اسپری شده توسط اسید آسکوربیک و فاقد تنش گرمایی طی مدت انکوباسیون بیشتر از جوجه‌های حاصل از سایر تیمارهای آزمایشی فاقد تنش گرمایی بود. در شرایط تنش گرمایی، جوجه های حاصل از تخم مرغ‌های اسپری شده توسط اسید آسکوربیک و عصاره رزماری وزن نسبی روده بیشتری داشتند (05/0>p). جوجه های حاصل از تخم مرغ‌های دارای تنش گرمایی وزن نسبی بورس بیشتری در مقایسه با شرایط فاقد تنش گرمایی داشتند (0/50>p).نتیجه گیری کلی: تکرار نتایج زمان تفریخ و هفته اول پرورش در خصوص وزن نسبی روده بسیار چشمگیر و حایز اهمیت برای پرورش دهندگان جوجه گوشتی می باشد. همچنین نتایج تنش گرمایی مشخص نمود که در شرایط وجود تنش گرمایی جوجه کشی می توان از اسپری اسید آسکوربیک و عصاره رزماری جهت تعدیل نتایج در هفته اول استفاده نمود.