تاثیر تغذیه علوفه خارشتر (alhagi maurorum) بر برخی از شاخص‌های تولید مثلی قوچ‌های افشاری

مقدمه: تامین علوفه مورد نیاز جهت تغذیه دام در اقلیم های گرم و خشک و در زمان خشکسالی یکی از دغدغه های اصلی دامداران می باشد . همچنین، کاهش منابع آبی و سطح زیر کشت محصولات کشاورزی منجر به کاهش تولید علوفه آبی و افزایش قیمت انواع علوفه و پس ماند های کشاورزی گردیده است که توانایی دامداران را برای ادامه فعالیت های پرورشی تحت-الشعاع قرار داده است . لذا، شناسایی و جایگزینی گیاهان شورزیست با علوفه های معمول و گران قیمت مانند یونجه و کاه غلات به منظور اقتصادی نمودن هزینه های خوراک دام امری ضروری به نظر می رسد . در خصوص خواص و اثرات استفاده از انواع گیاهان شورزیست در تغذیه دام مطالعات زیادی انجام شده است که در غالب آنها میزان تولید شیر، بره زایی، افزایش وزن و تولید مثل دام ماده مورد مطالعه بوده است .هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر تغذیه گیاه خارشتر بر برخی فراسنجه های تولید مثلی قوچ های افشاری بوده است. مواد و روش ها: این مطالعه، در واحد اصلاح نژاد دام سبک شرکت صنایع دامپروری و لبنی قدس رضوی و در بازه زمانی خرداد ماه تا شهریور ماه سال 1401 و با استفاده از 15 راس قوچ نژاد افشاری در سه تیمار و پنج تکرار صورت پذیرفت. تیمارهای مختلف شامل جیره پایه بدون استفاده از خارشتر (گروه کنترل)، جیره پایه با جایگزینی 50 درصد از یونجه با خارشتر (تیمار1) و جیره پایه با جایگزینی 100 درصد یونجه با خارشتر (تیمار2) بود که به مدت 90 روز مورد تغذیه قوچ ها قرار گرفت. در طول مدت مطالعه هر 15 روز یک بار از قوچ ها اسپرم گیری شد و پارامترهای کمی و کیفی ثبت گردید. داده ها توسّط نرم افزار spss نسخه 26 با مدل آماری anova مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج و بحث: نتایج نشان داد تغییرات وزن، محیط بیضه و پارامترهایی مانند درصد زنده مانی، درصد اسپرم های با ریخت شناسی طبیعی، غلظت اسپرم، رنگ مایع منی و یکپارچگی غشاء پلاسمایی در بین تیمارهای با جایگزینی مقادیر 50 درصد و 100 درصد خارشتر با یونجه ، نسبت به گروه کنترل معنی دار نبوده است (0.05p>) که احتمالا به دلیل ترکیبات شیمیایی و مواد مغذی مانند میزان پروتئین خام، ترکیبات لیگنوسلولزی، کربوهیدراتها، ویتامین ها و آنتی اکسیدانهای موجود در گیاه خارشتر می باشد. نتیجه گیری کلی: با توجّه به نتایج این مطالعه استفاده از گیاه خارشتر بعنوان علوفه جیره اثر منفی بر پارامترهای کمی و کیفی قوچ های نژاد افشاری ندارد. لذا، با توجه به ارزش مواد مغذی و قیمت مناسب آن می تواند جایگزین مناسبی برای علوفه های معمول و گران قیمت مانند یونجه باشد.