پتانسیل و نرخ تولید گاز دانه تاج خروس در مقایسه با دانه جو و ذرت

مقدمه: محدودیت منابع آبی در کشور از یک طرف و نیاز آبی بالای اغلب گیاهان علوفه ای رایج مورد استفاده در تغذیه از طرف دیگر موجب شده تا تولید علوفه درکشور با محدودیت مواجه شود. در بخش کشاورزی و دامپروری، استفاده از گیاهانی که نیاز آبی کم و توانایی بالا در تحمل به خشکی را داشته باشند، باعث ایجاد امنیت غذایی در کشور می‌شوند. نیاز آبی تاج خروس (amaranthus hybridus chorostachys) که جزء شبه غلات هست در مقایسه با ذرت دانه‌ای یا علوفه‌ای تقریباً نصف می‌باشد. همچنین نیاز آبی این گیاه نسبت به گندم، ذرت و پنبه دانه کمتر می‌باشد. تحقیق حاضر به منظور ارزیابی پتانسیل تولید گاز دانه تاج خروس در مقایسه با دانه جو و ذرت، با استفاده از روش آزمایشگاهی تست گاز انجام شد. مواد و روش ها: تیمارهای آزمایشی شامل دانه تاج خروس، دانه جو، و دانه ذرت بودند. به منظور اندازه گیری تولید گاز از روش فدوراک و هرودی (1983) استفاده شد. در روش مذکور میزان جابجایی مایع در داخل لوله های آزمایشی مدرج که در ارتباط با شیشه های حاوی مایع شکمبه و نمونه خوراک می باشند، معرف میزان تولید گاز است. آنالیز داده ها توسط نرم افزار sas (نسخه 2/9) در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. نتایج و بحث: دانه جو از بالاترین مقدار تولید گاز در زمان 12 ساعت انکوباسیون نسبت به سایر دانه ها برخوردار بود (0001/0>p). از ساعت 24 تا پایان انکوباسیون (ساعت 96) دانه جو و دانه ذرت نسبت به دانه تاج خروس به طور معنی-داری موجب افرایش میزان تولید گاز گردیدند (0001/0>p). بیشترین مقدار پتانسیل تولید گاز (b) در دانه های جو و ذرت مشاهده شد (0001/0>p). بین دانه های جو و ذرت اختلاف معنی داری از لحاظ پتانسیل تولید گاز وجود نداشت (05/0p) ولی بین دانه ذرت و تاج خروس اختلاف معنی داری از نظر نرخ تولید گاز مشاهده نشد. بیشترین زمان تاخیر در شروع تخمیر مربوط به دانه ذرت بوده و کمترین زمان مربوط به دانه جو بود (0001/0>p). نتیجه‌گیری کلی: نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد اگرچه دانه جو و ذرت پتانسیل تولید گاز بیشتری نسبت به دانه تاج خروس داشتند، اما قابلیت تخمیرپذیری دانه تاج خروس حدود 91 درصد دانه جو و ذرت بدست آمد. لذا دانه تاج خروس از لحاظ سرعت تخمیر شکمبه ای مشابه دانه ذرت بوده و لذا خصوصا در جیره دامهائی که مستعد به اسیدوز هستند، دانه جو و دانه تاج خروس می توانند جایگزین دانه ذرت گردند.