تاثیر چربی جیره و مکمل روی آلی بر عملکرد رشد و مصرف خوراک بره های پرواری

مقدمه: روی بخشی از بیش از 300 آنزیم است که در سیستم ایمنی، متابولیسم، رشد و عملکرد تولید مثل نقش دارند. این عنصر برای متابولیسم اسیدهای نوکلئیک، پروتئین ها، کربوهیدرات ها، توسعه و عملکرد مناسب سلول های ایمنی ضروری است. بنابراین کمبود روی می تواند با کاهش اشتها، رشد و اختلالات سیستم ایمنی بر عملکرد حیوانات تاثیر بگذارد. مکمل چربی در جیره ها برای بهبود چگالی انرژی جیره استفاده می شود. اسیدهای چرب ضروری لینولئیک و آلفا-لینولنیک دو پیش ساز ایکوزانوئیدها هستند که مولکول های مهم در تنظیم التهاب هستند. ایکوزانوئیدهای مشتق شده از اسید لینولئیک دارای اثرات التهابی هستند، در حالی که ایکوزانوئیدهای مشتق شده از اسید آلفا لینولنیک دارای اثرات ضد التهابی هستند. افزودن آلفا لینولنیک اسید به شکل نمک کلسیم روغن دانه کتان به جیره باعث بهبود افزایش وزن روزانه و بازدهی خوراک می شود. به نظر می رسد کاهش نسبت اسید لینولئیک به اسید آلفا لینولنیک در جیره تاثیرات مثبتی بر سلامت و سیستم ایمنی حیوانات داشته باشد. روی تاثیر مستقیمی بر تعدیل فعالیت آنزیم های دساچوراز در متابولیسم اسیدهای چرب دارد و همچنین به طور غیرمستقیم بر جذب، اکسیداسیون و ترکیب اسیدهای چرب تاثیر می گذارد. علاوه بر این، روی در ساختار سوپراکسید دیسموتاز که یک آنزیم مهم در ممانعت از اکسیدسیون لیپیدها است، شرکت می کند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر مکمل‌های آلی روی و نمک کلسیم روغن بذر کتان بر عملکرد رشد و خوراک مصرفی در بره های پروراری بود.مواد و روش ها: در مجموع 44 راس بره نر عربی دو تا سه ماهه با میانگین وزن اولیه 6/14 کیلوگرم در قالب طرح کاملا تصادفی با چینش فاکتوریل 2×2 تیمارها و 11 تکرار در هر تیمار به مدت 94 روز مورد استفاده قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) شاهد (con)، 2) جیره حاوی 083/0 درصد مکمل روی-متیونین (+zn، معادل 100 میلی گرم روی در کیلوگرم ماده خشک جیره)، 3) جیره حاوی 3 درصد نمک کلسیم روغن دانه کتان (+fat) و 4) جیره حاوی 3 درصد نمک کلسیم روغن دانه کتان با 083/0 درصد مکمل روی-متیونین (+fat+zn) بودند. جیره های آزمایشی در دو وعده غذایی در ساعت 08:00 و 16:00 ارائه شد. خوراک باقیمانده هر روز قبل از وعده خوراک صبح جمع آوری و مصرف خوراک روزانه محاسبه شد. تمامی بره ها در ابتدای آزمایش و هر دو هفته یکبار وزن شدند. افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراک محاسبه شد. داده‌ها با استفاده از رویه mixed نرم افزار آماری sas تجزیه و تحلیل شدند. مقایسه میانگین با آزمون دانکن و سطح معنی داری 05/0 انجام شد. نتایج و بحث: نتایج نشان داد استفاده از مکمل روی-متیونین و نمک کلسیم روغن دانه کتان بر افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراک تاثیر نداشت. درحالیکه وزن نهایی و افزایش وزن روزانه در تیمارهای حاوی نمک کلسیمی روغن دانه کتان افزایش معنی داری داشت. اثر متقابل نمک کلسیمی روغن دانه کتان و مکمل روی-متیونین تاثیری بر عملکرد رشد و مصرف خوراک بره ها نداشت.نتیجه گیری: به نظر می رسد تغذیه نمک کلسیم روغن دانه کتان با سطوح بالای اسیدهای چرب غیراشباع بر سلامت و عملکرد بره ها تاثیر مثبت داشته و با بهبود محتوای انرژی جیره و افزایش مصرف ماده خشک موجب وزن پایانی بالاتر در دوره پرواری شده است.