تاثیر استفاده از افزودنی های آنزیمی، اسید آلی و ملاس بر ترکیب شیمیایی سیلاژ علوفه‌ی کامل نخود فرنگی

مقدمه: علوفه‌ی نخودفرنگی به دلیل دارا بودن سطوح کافی الیاف خام و پروتئین خام می تواند به عنوان علوفه سبز مناسب برای تغذیّه‌ گاوهای شیرده مورد استفاده قرار گیرد. همچنین به دلیل نزدیک بودن آن با یونجه از لحاظ ترکیبات شیمیایی، می توان از آن به عنوان علوفه‌ای به نسبت با ارزش نام برد. با توجّه به اینکه برداشت محصول نخودفرنگی به طور عمده به صورت سبز انجام می‌شود و با در نظر گرفتن شرایط جوی استان گلستان در زمان برداشت، (بارندگی، ابری بودن و غیره) و حجم قابل توجّه آن در این استان ایجاد شرایط مناسب نگهداری برای محصولات جانبی آن ضروری به نظر می‌رسد. از طرفی به دلیل بالا بودن پروتئین خام این بقایا، تهیّه‌ی سیلاژ آن با خصوصیات تخمیری مناسب همواره با مشکل همراه خواهد بود. هدف از انجام این پژوهش، برّرسی اثر استفاده از اسید آلی، افزودنی های آنزیمی و ملاس بر ترکیب شیمیایی، سیلاژ علوفه کامل نخود فرنگی می باشد.مواد و روش ها: علوفه‌ی کامل نخودفرنگی در مرحله‌ی خمیری برداشت و توسط چاپر و به قطعات حدود 3-2 سانتیمتر خرد شد. علوفه های برداشت شده نخودفرنگی در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل 5 تیمار در سه تکرار در کیسه های نایلونی به صورت دستی فشرده و سیلو شدند. سیلوهای پر شده در دمای اتاق نگهداری و برای مدت 45 روز سیلو شدند. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) علوفه‌ی نخودفرنگی بدون هیچ گونه افزودنی (شاهد) ، 2) علوفه‌ی نخودفرنگی + آنزیم (فیبرولیتیک 2گرم به ازای کیلوگرم ماده خشک)، 3) علوفه‌ی نخودفرنگی + ‌افزودنی اسید آلی (اسید فرمیک + اسید پروپیونیک، 2 درصد)، 4) علوفه‌ی نخود فرنگی + ملاس (8 درصد) و 5) علوفه‌ی نخودفرنگی + آنزیم+ ملاس (فیبرولیتیک 2گرم به ازای کیلوگرم ماده خشک + 8 درصد) بودند. افزودنیها در آب دیونیزه حل و با اسپری دستی به روی علوفه اسپری شدند. بعد از سپری شدن زمان معیّن (45 روز)، سیلوها باز و نمونه‌ها با هم مخلوط و در دمای 60 درجه سانتی‌گراد در آون برای 48 ساعت خشک شدند. ترکیب شیمیایی نمونه ها با استفاده از روش های استاندارد تعیین شد.نتایج: در بین تیمارهای آزمایشی از نظر ترکیب شیمیایی (به جز پروتئین خام) اختلاف معنی داری وجود داشت. بالاترین مقدار مادّه‌ی خشک مربوط به تیمار دارای ملاس و ملاس + آنزیم بود. تیمار شاهد در مقایسه با سایر تیمارهای حاوی افزودنی، دارای بالاترین مقدار خاکستر خام (49/11 درصد)، الیاف نامحلول در شوینده خنثی (90/51 درصد) و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (90/41 درصد) بود. در تیمارهای حاوی ملاس، پایین ترین مقدار الیاف نامحلول در شوینده خنثی در مقایسه با سایر تیمارها مشاهده شد. پایین‌ترین مقدار ph در تیمارهای دارای افزودنی ملاس و ملاس+آنزیم مشاهده شد و در بین تیمارهای حاوی افزودنی نیز تیمارهای حاوی ملاس از ph پایین‌تری برخوردار بودند.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که در بین افزودنی ها، استفاده از افزودنی های سیلویی ملاس و ملاس + آنزیم باعث بهبود ارزش تغذیه ای سیلاژ علوفه‌ی نخود فرنگی در مقایسه با سایر تیمارها گردید.