اثر گروه ژنتیکی بر وزن تخم هفته‏های مختلف تخم‏گذاری در بلدرچین ژاپنی

مقدمه: بلدرچین یک پرنده دومنظوره بوده که برای تولید گوشت و تخم مورد استفاده قرار می‏گیرد. در بیست سال گذشته چند گروه بلدرچین ژاپنی به ایران وارد و برای تولید گوشت، تخم و جوجه یک روزه استفاده شده‏اند. دو سویه‏ی وحشی و سفید بلدرچین ژاپنی از سویه‏های رایج در کشور هستند. اندازه و وزن تخم بلدرچین می‏تواند تحت تاثیر عوامل مختلف نظیر سن، نژاد، شرایط نگهداری، تغذیه، دما و بیماری قرار گیرد. در زمینه‏ی بررسی عوامل محیطی موثر بر صفات تولیدی و تولیدمثلی بلدرچین ژاپنی مطالعات بسیاری صورت گرفته ‏است، اما در زمینه بررسی اثر سویه و سیستم تلاقی بر ویژگی‏های کمی و کیفی بلدرچین ژاپنی مطالعات معدودی موجود است. هدف تحقیق حاضر بررسی اثر گروه ژنتیکی بر صفت وزن تخم در هفته‏های مختلف تخم‏گذاری در دو سویه بلدرچین ژاپنی سفید و وحشی بود.مواد و روش‏ها: دوره پرورشی این پژوهش با استفاده از 500 قطغه بلدرچین تخم گذار شجره دار حاصل از گروه‏های خالص و آمیخته دو سویه بلدرچین ژاپنی وحشی و سفید انجام شد. بلدرچین‏های ماده در سن 5 هفتگی، به قفس‌های تخم‌گذاری انتقال یافتند. تخم‏های گذاشته شده توسط هر بلدرچین ماده تا هفته هشتم تخم‏گذاری، ثبت و وزن آن توسط ترازوی دیجیتال با حساسیت 01/0 گرم تعیین شد. از میانگین وزن تخم در هفته‏های 2 تا 8 تخم‏گذاری برای تعیین اثر سیستم تلاقی و سویه بر این صفت استفاده شد. برای مقایسه میانگین صفات در سطوح مختلف اثرات ثابت از آزمون چند دامنه‌ای دانکن استفاده گردید.نتایج و بحث: میانگین وزن تخم در مطالعه حاضر، 37/12 گرم بود. وزن تخم از هفته دوم تا هشتم تخم‏گذاری روند افزایشی (از 73/11 تا 02/13 گرم) را نشان داد. گرچه اثر نوبت جوجه‏کشی بر صفت میانگین وزن تخم در هفته‏های مختلف تخم‏گذاری معنی‏داری نبود (05/0p>)، اما میانگین وزن تخم در نوبت‏های جوجه‏کشی سوم و چهارم بیشتر از نوبت‏های آغازین بود. اثر گروه تلاقی بر میانگین وزن تخم در هفته‏های 2 تا 8 تخم‏گذاری از لحاظ آماری معنی‏دار بود (05/0>p). بلدرچین‏های تخم‏گذار خالص وحشی میانگین وزن تخم بیشتری را در هفته‏های 2 تا 8 تخم‏گذاری نسبت به گروه‏های آمیخته و خالص سفید نشان دادند (05/0>p).نتیجه‏گیری: در مطالعه حاضر، میانگین وزن تخم در هفته‏های مختلف تخم‏گذاری در سویه وحشی خالص بیشتر از گروه‏های آمیخته و خالص سفید بود که نشان می‏دهد پرورش سویه وحشی بلدرچین ژاپنی برای تولید تخم در مقایسه با سویه سفید اقتصادی‏تر ‏می‏باشد. علاوه بر این در گروه‏های آمیخته‏ی وحشی و سفید، هتروزیس برای صفت میانگین وزن تخم در هفته‏های مختلف تخم‏گذاری مشاهده نشد که بیانگر تاثیر کم ژن‏های غیرافزایشی در بروز این صفت می‏باشد. لذا به نظر می‏رسد تلاقی بین سویه‏های وحشی و سفید روش مناسبی برای بهبود صفت وزن تخم در سویه‏های مذکور نمی‏باشد.