اثر سطوح مختلف پودر میوه عناب با و بدون آنزیم بر شاخص‌های بیوشیمیایی خون و پاسخ ایمنی در جوجه های گوشتی

مقدمه: استفاده از محصولات فرعی صنایع کشاورزی در تغذیه دام و طیور در طی سالیان اخیر مورد توجه دامپروران و متخصصین علوم تغذیه دام قرار گرفته است. از جمله مهمترین محصولات فرعی کشاورزی که عمدتاً در مناطق روستایی و دامداری ‌های غیر صنعتی منطقه گرم و خشک استان خراسان جنوبی استفاده می ‌شود، ضایعات میوه عناب می باشد که با وجود فراوانی رویش آن در ایران و غنی بودن آن از نظر ترکیبات مغذی از جنبه کاربرد به عنوان محصولات فرعی در خوراک دام، کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. لذا هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی افزودن پودر میوه عناب با و بدون آنزیم بر شاخص‌های بیوشیمیایی خون و پاسخ ایمنی در جوجه های گوشتی بود.مواد و روش ها: تعداد 320 قطعه جوجه یک‌روزه گوشتی نر سویه تجاری راس 308 در 8 تیمار و 4 تکرار و تعداد 10 قطعه جوجه در هر تکرار با میانگین وزنی یکسان تقسیم شدند. تیمارها شامل چهار سطح پودر میوه عناب (0، 4، 7 و10 درصد) و دو سطح آنزیم (0 و 1/0 درصد) بود. داده‌ های به دست آمده به صورت آزمایش فاکتوریل 4×2 در قالب یک طرح کاملاً تصادفی مقایسه شدند. دوره پرورشی به سه دوره آغازین، رشد و پایانی تقسیم شد. در انتهای دوره آزمایش (42 روزگی)، از هر تکرار دو قطعه پرنده انتخاب و به روش قطع گردنی کشتار گردید و نمونه‌های خون در لوله آزمایش جمع آوری شد. غلظت آلبومین، پروتئین تام، گلوکز خون، لیپید‌های سرم شامل کلسترول، hdl،ldl ، vldl، تری گلیسرید و همچنین میزان فعالیت آنزیم‌های کبدی شامل آسپارتات آمینو ترانسفراز (ast) و آلانین-آمینو ترانسفراز (alt) مورد سنجش قرار گرفت. پاسخ ایمنی هومورال (پاسخ ایمنی با میانجی گری پادتن) به روش تعیین عیار پادتن، 7 روز بعد از تزریق گلبول قرمز گوسفندی ( (srbcدر 42روزگی تعیین گردید. داده ‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری sas (نسخه1/9) و با رویه glm مورد تجزیه آماری قرار گرفتند .مقایسه میانگین ‌های صفات مورد بررسی با استفاده ازآزمون توکی-کرامر در سطح 5 درصد انجام شدنتایج و بحث: نتایج نشان داد اثرات متقابل عناب و آنزیم فقط بر گلوکز خون معنی دار بود (05/0>p). گلوکز خون در تیمار شاهد از سایر تیمارها بالاتر بود در تیمار 10 درصد عناب به همراه آنزیم، غلظت گلوکز خون در مقایسه با شاهد پایین تر بود. اثر متقابل عناب و آنزیم بر غلظت پروتئین‌ها، لیپیدها و آنزیم‌ های کبدی معنی‌دار نبود. اثرات اصلی عناب و آنزیم بر هیچ‌ یک از شاخص های خونی مورد مطالعه معنی ‌دار نشد. از لحاظ عددی بیشترین غلظت آلبومین، پروتئین تام، کلسترول، تری-گلیسرید و آنزیم ‌های کبدی آمینوترانسفراز کبدی مربوط به تیمار شاهد بود. نتیجه گیری کلی: به طور کلی، نتایج این آزمایش نشان داد که افزودن پودر ضایعات عناب به میزان 10 درصد به جیره جوجه گوشتی و مکمل سازی آن با مولتی آنزیم روابیو می ‌تواند به عنوان افزودنی گیاهی با خاصیت کاهندگی گلوکز و لیپیدهای خون استفاده شود. همچنین با توجه به اثر بخشی آن برکاهش گلوکز خون، می ‌تواند پس از آزمایشات تکمیلی در درمان و کنترل بیماری دیابت مورد استفاده قرار گیرد.