بررسی اثرگلبرگ زعفران بر قابلیت هضم، پروتئین میکروبی و تولید متان در شرایط برون‌تنی

مقدمه: ایران غنی از گیاهان دارویی متنوعی است که حاوی انواع متابولیت های ثانویه سودمند می‌باشند. همواره مقادیر فراوانی از بقایای این گیاهان به جا می ماند که (همانند خود گیاه) حاوی مقادیر متغیری از متابولیت های ثانویه مختلف هستند. گلبرگ زعفران یکی از محصولات فرعی زعفران است که سالیانه مقادیر زیادی از آن دور ریخته می شود. اما این در حالی است که این بقایا پتانسیل بهبود تخمیر میکروبی شکمبه و بازده خوراک دام را دارند و شاید بتوان از آن‌ها در سطوح کم (زیر 5 درصد) در تغذیه دام‌ها استفاده نمود. بنابراین، هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر گلبرگ زعفران بر قابلیت هضم، پروتئین میکروبی و تولید گاز متان در شرایط برون‎تنی بود.مواد و روش‌ها: در این پژوهش یک جیره پایه تنظیم شد (تیمار شاهد). سپس، سطوح 1، 2 و 3 درصد از گلبرگ زعفران (بر اساس ماده خشک) به جیره پایه (200 میلیگرم) اضافه گردید. در مجموع، 4 تیمار حاصل شد و آزمون تولید گاز در دو سری و 3 تکرار انجام شد. مقادیر تولید گاز، قابلیت هضم، انرژی قابل متابولیسم، سوبسترای تجزیه‌شده حقیقی (tds)، تولید توده میکروبی، ph، تولید متان در 24 ساعت پس از انکوباسیون تعیین گردید. داده‎ها در قالب طرح کاملاً تصادفی (اثر ثابت تیمار و اثر تصادفی سری) آنالیز شد.نتایج و بحث: گنجاندن سطوح مختلف گلبرگ زعفران در جیره موجب بهبود قابلیت هضم، پروتئین میکروبی، انرژی قابل متابولیسم و tds در مقایسه با جیره شاهد شد (05/0>p). کاربرد سطوح مختلف گلبرگ زعفران در جیره موجب کاهش تولید متان گردید (0/50>p). حداکثر مقادیر tds در جیره‎های حاوی 3 درصد گلبرگ زعفران مشاهده شد. کمترین تولید متان مربوط به تیمارهای حاوی 2 و 3 درصد گلبرگ زعفران بود. نتیجه گیری کلی: استفاده از گلبرگ زعفران در جیره موجب بهبود فراسنجه های تخمیری وکاهش تولید متان در شرایط برون‌تنی شد. بنابراین، گلبرگ زعفران به عنوان یک گیاه ارزان قیمت پتانسیل استفاده در جیره نشخوارکنندگان را دارد (به‌ویژه سطوح 2 و 3 درصد). برای تایید نتایج این تحقیق، انجام آزمایش‌های درون‌تنی لازم است.