طراحی مدل پویایی سیستم توسعه پایدار مناطق محروم ایران

مسئله توسعه پایدار مناطق محروم و کاهش فقر و نابرابری مورد توجه گسترده است. با این حال، علی رغم تلاش و صرف منابع مالی قابل ملاحظه ای برای جبران عقب ماندگی مناطق محروم هنوز حجم وسیعی از فقر و محرومیت ملاحظه می شود. پژوهش حاضر بر مطالعه ابعاد توسعه منطقه محروم دلفان استان لرستان متمرکز شده و مبتنی بر ابعاد توسعه پایدار منطقه ای و با مشارکت سیاست گذاران توسعه مناطق محروم و برنامه ریزان توسعه منطقه ای، به شناسایی پویایی های سیستم و تبیین روابط علّی توسعه پایدار منطقه پرداخته است. اجزای زیرسیستم اقتصادی و زیرساخت های توسعه پایدار منطقه محروم مدل متمرکز بر منابع مالی محرومیت زدایی منطقه دلفان و با توجه به منابع مالی در دسترس نهادهای محرومیت زدایی، منابع مالی دولتی و مشارکت سرمایه گذاران بخش خصوصی است که با توجه به ظرفیت های منطقه ای، سرمایه گذاری های اقتصادی و کارآفرینی در سه بخش توسعه کارآفرینی کشاورزی و دامپروری، توسعه کارآفرینی خدمات گردشگری و توسعه کارآفرینی معادن قابل تخصیص است و بر میزان سرمایه گذاری و ایجاد فرصت های شغلی، بر میزان درآمد خانوار و میزان فقر تاثیرگذار است. در زیرسیستم اجتماعی توسعه پایدار منطقه محروم، به پویایی های جمعیت شهری و روستایی و مهاجرت و بیکاری و نیروی کار در بخش های کشاورزی و دامپروری، گردشگری و معادن می پردازد و اثر فقر را بر آسیب های اجتماعی مد نظر قرار می دهد. در زیرسیستم پایداری محیطی محافظت از اراضی، مراتع و جنگل ها و منابع آب با توجه به توسعه اقتصادی مد نظر است به طوری که توسعه دامپروری را با چرای بیش از حد دام و توسعه گردشگری را با رفتار غیرمسئولانه گردشگران و توسعه کارآفرینی کشاورزی را کمبود منابع آب در نظر دارد. به طور کلی دستیابی به توسعه پایدار مناطق محروم کشور با بهره برداری از فرصت های توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه و بدون تخریب محیطی و در نظرگرفتن روابط علّی فقر و توسعه پایدار منطقه ای با نگاهی کل نگر و سیستمی فراهم خواهد شد.