کاربست مفهوم پایداری و مقاومت با محوریت آزادی فلسطین در ادبیات جهان اسلام (طراحی یک مدل عملگرا)

ادبیات پایداری شاخه‌ای از ادبیات است که دو مفهوم نهادینه شدة مبارزه و مقاومت را در بطن خود دارد. مبارزه با مجموعة ظلم و ستم، استبداد و اختناق که هدف اصلی آن تحقق آزادی و رهایی بوده و مقاومت نیز تا نیل به این هدف مورد تاکید این نحله از ادبیات است. در این راستا، مسالة فلسطین، تهییج مبارزان فلسطینی و ستایش مقاومت آنان و نیز ترسیم چهرة اشغالگران صهیونیستی یکی از مهمترین تجلی‌های ادبیات مقاومت قلمداد می‌شود. شاعران بسیاری این موضوع را به انحاء مختلف در قالب آثار منظوم و منثور فارسی و عربی مطرح نمودند. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، کاربست مفهوم پایداری و مقاومت با موضوع فلسطین و طراحی یک مدل عملگرا در این رابطه است. پژوهش حاضر، از نظر هدف، توسعه‌ای؛ از لحاظ رویکرد، کیفی و بر اساس فراترکیب انجام می‌شود. بر این اساس، جامعة آماری پژوهش، شامل مجموعه مقالاتی است که در بازة زمانی سال‌های 1392 تا 1402 شمسی و با موضوعیت ادبیات پایداری و مبارزه مردم فلسطین به چاپ رسیده‌اند، می‌باشد. نویسندگان با جستجو در میان پایگاه‌های علمی مطرح داخلی تعداد 66 مقاله را از میان 148 مقاله برگزیده و پس‌ از تحلیل‌ محتوای آنها، مقوله‌ها و مفاهیم استخراج شده و اولویت‌‌سنجی آنان نیز با بهره‌گیری از روش آنتروپی شانون انجام شد. براساس یافته‌های پژوهش، 32 مفهوم در قالب‌ 8 مقوله‌ شناسایی‌ و‌ در قالب دو دسته‌ عوامل‌ سلبی و عوامل ایجابی تفکیک شدند. مفاهیم سلبی، به ترتیب شامل مفاهیمی همچون: نقض گستردة حقوق بشر از سوی صهیونیست‌ها، انتقاد شدید از سکوت جوامع بین الملل، نفی هرگونه سازش، نفی جامعة غفلت زده و مفاهیم ایجابی نیز به ترتیب شامل مواردی همچون:گذار ازهویت عربی به هویت اسلامی، بسط مرجعیت شهامت و شهادت‌طلبی، ائتلاف و اتحاد، تحقق وعدة الهی(ترسیم افق روشن پیروزی) می‌باشند.

applying the concept of sustainability and resistance with a focus on the liberation of palestine in the literature of the islamic world (designing a pragmatic model)

resistance literature is a branch of literature that embodies the ingrained concepts of struggle and resistance. this genre focuses on combating oppression, tyranny, and despotism with the primary objective of achieving freedom and liberation, with resistance emphasized until this goal is attained. within this context, the issue of palestine, the mobilization of palestinian fighters, the admiration of their resistance, and the depiction of the zionist occupiers’ image are considered some of the most significant manifestations of resistance literature. numerous poets have addressed this theme in various forms of persian and arabic poetry and prose.this study aims to apply the concepts of sustainability and resistance concerning palestine and to design a pragmatic model in this context. the present research is developmental in its objective and qualitative in its approach, conducted through meta-synthesis. the statistical population includes a collection of articles published from 2013 to 2023 on the subject of resistance literature and the palestinian struggle. the authors selected 66 articles out of 148 from prominent domestic scientific databases and, after content analysis, extracted the categories and concepts, prioritizing them using shannon’s entropy method.based on the research findings, 32 concepts were identified and categorized into eight themes, which were further divided into two groups: negative and positive factors. the negative concepts include extensive human rights violations by the zionists, severe criticism of the international community’s silence, rejection of any compromise, and the denial of a heedless society. the positive concepts include the transition from arab identity to islamic identity, the expansion of the authority of bravery and martyrdom-seeking, coalition and unity, and the realization of the divine promise (depicting a bright horizon of victory).