ارائه الگوی عقلانیت در دفاع مقدس در اندیشه حضرت امام خمینی (ره)

نسبت بین عقلانیت و رویدادهایی چون دفاع مقدس از جمله پرسش‏های اساسی در اندیشه و فلسفه سیاسی به‌ویژه در عصر جدید به شمار می‌آید. یقیناً عمل سیاسی مبتنی بر عقلانیت همواره به‌عنوان یکی از مقومات جامعه، در حیات گذشته و امروز بشر مورد توجه متفکران سیاسی قرار داشته و دارد. از ابتدای وقوع انقلاب اسلامی، برخی تلاش داشته و دارند پیروزی‌های شکل‌گرفته به‌ویژه در مقطع جنگ را مساوی با نوعی تندروی و رادیکالیسم و نیز مغایر با عقلانیت، معنا کنند. در این میان امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)  به‌عنوان یک حکیم و دانشمند جهان اسلام، معتقدند دفاع مقدس از ابتد‌ا تا انتها یکی از «عقلانی‌ترین و مد‌برانه‌ترین حرکات ملت ایران» بوده است. برای شناخت این گزاره، باید به این پرسش که الگوی عقل در دفاع مقدس در اندیشه حضرت امام خمینی (ره) چیست؟ پاسخ گفت. این تحقیق از نوع کاربردی و با رویکرد آمیخته است که به روش کتابخانه‌ای و با تحلیل محتوا و نظریه‌پردازی داده بنیاد به‌صورت کمی و کیفی انجام‌گرفته است. براساس منظومه فکری حضرت امام خمینی (ره) عقل در دفاع مقدس در ابعاد و مولفه‌های ارکان (خرد جمعی، اعتماد به امداد الهی، رعایت اصول تصمیم‌گیری و ...)، مبانی و جهت‏سازها (قرآن، احادیث اهل‌بیت، ولایت‌فقیه، آموزه‌های دینی و ...)، موانع و چالش‌ها (استکبار، ضعف ایمان، غرور، اختلاف و ...)، اهداف (تقویت روحیه، انسجام، آرامش به مردم و...) دستیابی به وحدت فرماندهی، پرهیز از غرور، تنبیه متجاوز، ورود به خاک عراق و ابتکار و خلاقیت را تسهیل می‌کند.

presenting am of rationality in holy defense in the thought of imam khomeini (ra)

the relationship between rationality and events such as holy defense is one of the basic questions in political thought and philosophy, especially in the new era. certainly, political action based on rationality and events as foundations of society has always been on the focus of political thinkers from past to present. since the beginning of the islamic revolution, some people have been trying to interpret the victories, especially during the war, as equivalent to a kind of extremism and radicalism, as well as contrary to rationality. in the meantime, imam khamenei (madazla al-aali) as a sage and scientist of the islamic world, believes that the holy defense from the beginning to the end was one of the &most rational and resourceful movements of the iranian nation&. the present article tries to show the function of reason in the brilliant passage of the iranian nation from the era of holy defense. the necessary data has been extracted through library and document study and analyzed by descriptive-analytical method.