|
|
|
|
بررسی نگاره‌های ورقه و گلشاه: یک تحلیل جامعه‌شناختی و تاریخی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
محمدی ذکرالله ,خلیفه مجتبی ,غفاری بیجار ستاره
|
|
منبع
|
رهپويه هنرهاي تجسمي - 1402 - دوره : 6 - شماره : 4 - صفحه:17 -26
|
|
چکیده
|
ورقه و گلشاه منظومه‌ای عاشقانه سروده‌ی عیّوقی شاعر عهد غزنویست. نسخه‌ای از این منظومه متعلق به قرن ششم هجری محفوظ در موزه‌ی توپکاپی استانبول باقی مانده است. هنرمند این نقاشی‌ها محمد خویی است و به نظر می‌رسد نسخه جایی در آذربایجان در سال‌های پایانی قرن ششم و عصر فروپاشی سلسله‌ی سلجوقی (حک: 431590 ه.ق) در ایران و به سبک نقاشی سلجوقی کشیده شده است. این پژوهش در پی تحلیل چگونگی بازتاب شرایط اجتماعی و تاریخی در نگاره‌های ورقه و گلشاه است؛ برای پاسخ به این دغدغه باید زمینه‌ی تاریخی و هنری و فرآیند رویدادهای معاصر با خلق اثر مورد بررسی قرار گیرد. از این رو این مقاله با رویکرد جامعه‌شناسی تاویلی و با روش پژوهش هرمنوتیک قصدگرای اسکینر به تحیلل نگاره‌ها به مثابه متن پرداخته است. جمع‌آوری داده‌ها نیز به شیوه اسنادی و مطالعات کتابخانه‌ای صورت گرفته است. نتایج این جستار نشان می‌دهد اگرچه نقاشی‌ها با هدف بهره‌مندی خواننده‌ی سوادآموز یا کم سواد کشیده شده‌اند اما وجود برخی ناهماهنگی‌ها میان متن و تصویر قصد و انگیزه‌ی دیگر هنرمند را بازتاب می‌دهند. در تصاویری که از جنگ‌های تن به تن وجود دارد، در حالی که شاعر توصیفی حماسی از نبردها و جنگ‌آوری قهرمانان داستان را ارائه می‌دهد، نگارگر کوشیده با بزرگنمایی صحنه‌های خون‌آلود، بر خشونت تصاویر بیافزاید. هنرمند به جای قبایل بادیه‌نشین عرب، تصویری از یک شهر با ویژگی‌های ایرانی را ترسیم کرده است. از این رو می‌توان نتیجه گرفت تلاش هنرمند برای ایجاد فضایی شهری و ایرانی و نشان دادن وضعیت نابسامان و خشونت‌آمیز جامعه‌ی ایرانی بازگوکننده‌ی قصد هنرمند در خلق تصاویری ناهماهنگ با متن هستند.
|
|
کلیدواژه
|
ورقه و گلشاه، هرمنوتیک قصدگرا، سلجوقیان، اتابکان ایلدگز
|
|
آدرس
|
دانشگاه الزهرا, دانشکده ادبیات, گروه تاریخ, ایران, دانشگاه بیرجند, دانشکده ادبیات, گروه تاریخ, ایران, دانشگاه الزهرا, دانشکده ادبیات, گروه تاریخ, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
s.ghaffaribijar@student.alzahra.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
varqa and golshah paintings: a sociological and historical analysis
|
|
|
|
|
Authors
|
mohammadi zekrollah ,khalifeh mojtaba ,ghaffari bijar setare
|
|
Abstract
|
due to the ravages of the mongol invasion and the long interval of a thousand years, only a few works have remained from the painting of the seljuk period (590-429 ah).varqa and golshah is a romantic poem written by ayyuqi, a poet of the ghaznavid period. a manuscript of this verse belonging to the 6th century of the hijri has been preserved in the topkapi museum in istanbul. the artist of these paintings is muhammad khoei, and it seems that the version was drawn somewhere in azerbaijan in the last years of the 6th century and during the collapse of the seljuk dynasty (590-429 ah) in iran.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|