تحلیل نشانه‌شناختی نقاشی داوری نهایی (رستاخیز) کلیسای وانک با تکیه بر آرا پیرس

کلیسای وانک واقع در منطقه‌ی جلفای شهر اصفهان، به دستور شاه‌عباس صفوی و به دست ارامنه مهاجر و ساکن در ایران ساخته شده است. حال بنابراین اصل که دین مسیحیت بر پایه نماد‌ها شکل گرفته و هنر اولیه آن شمایل‌نگاری است، نویسنده بر آن است که با بهره‌گیری از الگوی نشانه‌شناسی پیرس، نشانه‌های موجود در نقاشی داوری نهایی موجود در کلیسای وانک را بیابد و آن‌ها را تحلیل کند. ازاین‌رو پژوهش حاضر با توجه به سه‌گانه نشانه‌ها (نماد، شمایل و نمایه)، در پی پاسخ به این سوال است که در دین مسیحیت حیات پس از مرگ انسان به چه شکل است؟ اطلاعات موردنیاز در این مقاله به شیوه‌ی مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی جمع‌آوری شده و روش پژوهش آن توصیفی-  تحلیلی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند، هر یک از سه وجه سه‌گانه نشانه‌ها در آفرینش اثر مورد نظر نقش داشته‌اند و قرار‌ گرفتن هرکدام از آن‌ها در بخشی از تصویر و ارتباطشان با یکدیگر حائز اهمیت بوده و در تحلیل و تفسیر اثر تاثیر‌ گذاشته‌اند؛ به‌طوری‌که برای دستیابی به معنای نماد‌ها، جهت‌های جغرافیایی و تقسیم‌بندی نقاشی به دو بخش بهشت و جهنم در نظر گرفته شده است و دو وجه نمایه‌ و شمایل‌ که از طریق مشاهده شباهت‌ها یافت می‌شوند و قابل استنتاج هستند، در تشخیص معنای نماد‌ها یا همان دال‌های اختیاری، اثرگذار بوده و سبب آن شده که نویسنده عناصر تصویر را به‌صورت جداگانه رمزگشایی و پیام نقاشی که آموزه‌های دین مسیحیت و جهان بعد از مرگ انسان است را بازگو کند.

semiotic analyzes of the last judgment (resurrection) painting of vank cathedral based on peirce’s views

vank cathedral or surb amenaprkich is one of the valuable historical monuments in iran, which was built during the time of shah abbas safavi by the armenians who lived in jolfa region of isfahan during nine years (1655-1664); this cathedral, which is a combination of islamic architecture and christian art, was built by order of shah abbas and in a different way from armenian architecture, i.e. by using iranian architecture and islamic, but it was built optionally in interior decorations; therefore, inside the cathedral, paintings of biblical stories (old testament and new testament) were created by master painters such as master minas zahra bayan, hovhaness murkozes and their students. now, according to the principle that the christian religion is formed based on symbols and its primary art is iconography, the author aims to find the signs in the painting of the last judgment in vank cathedral by using the semiotic model of pierce.