دگردیسی بصری خلاق در کتاب‌های تصویری کودک: بر اساس مدل ایده‌یابی اسکمپر

اسکمپر scamper مخفف هفت روش ایده‌سازی خلاق است که از نخستین حروف واژه‌های «جایگزینی substitute»، «ترکیب combine»، «تطبیق adapt»، «اصلاح modify»، «تغییر کاربرد put to another use»، «حذف eliminate» و «وارونه‌سازی reverse» اتخاذ شده است. مقالۀ پیش‌ِرو در پی پاسخ به چگونگی استفاده از مولفه‌های اسکمپر برای ایجاد دگردیسی خلاق در بازی‌های تصویری کتاب‌های کودک است. پژوهش حاضر به روش تحلیلی‌ توصیفی؛ گردآوری داده‌ها به روش کتابخانه‌ای و روش نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند انجام شده است. گسترۀ مطالعۀ آن، کتاب‌های کودکانۀ مبتنی بر دگردیسی تصویر است. منظور از «دگردیسی تصویر» تغییر عینی و ناگهانی ماهیتِ سوژۀ داخل تصویر است. حاق مطلب بیانگر این است که ایده‌های نوینِ دگردیسیِ تصاویر در کتاب‌های کودک از طریق به‌کارگیری یکی از شگردهای اسکمپر یا به‌کارگیری چند شگردِ همزمان به دست می‌آید. به‌عبارتی دیگر، تازه‌ها چیزی جز تغییر قدیمی‌ها نیستند. مضاف بر این، مقالۀ پیش‌ِرو نشان می‌دهد، تصویرسازان و طراحان کتاب‌هایی که از شگرد اسکمپرِ واحدی برای نوآوری‌های خود استفاده می‌کنند؛ تمایزهایی از جنبه‌های مختلف با یکدیگر دارند؛ مثلا از منظر نوع نظام نشانه‌شناختی، میزان مشارکت‌طلبی، جایگاه شگرد استفاده‌شده در سلسله‌مراتب نوآوری، سطح ابهام و امثالهم. «دگردیسی بصری» از موتیف‌های تصویرسازی در کتاب‌های کودک است که می‌تواند خلاقیتِ نهفته در خود را به مخاطبش انتقال دهد.

creative optical metamorphosis in children’s picture books: based on scamper’s idea generation model

the scamper model or idea-provoking questions was presented by a. f. osborn for ways of forming critical thinking. scamper is an abbreviation of seven creative idea generation methods which are adopted from the first letters of the words substitute, combine, adapt, modify, put to another use, eliminate and reverse.in the method of substitute, the idea maker tries to get new ideas by asking questions such as what can be replaced and what part can be replaced.based on the method of combination, the idea maker achieves a new thing by combining two products, two functions or two previously unrelated goals.the method of adaptation seeks to adapt and adapt similar cases that have existed in other fields, and typical questions of this method are what can we make this look like?according to the method of modification, the idea maker seeks something better by enhancing, multiplying, increasing the quantity or quality of the product, or ancillary services. a typical question of this method is by strengthening or multiplying which part of the product can reach the optimal limit?