هنرمند ایرانی و حمایت درباری: دستاوردها و خسران‌ها

حدفاصل فرمانروایی ایلخانان تا پایان نیمه حکومت صفویان بر ایران، عصر شاخص انواع هنرها در «جهان فرهنگ ایرانی» است. در این میان علاقه حامیان سلطنتی نقش تعیین‌کننده‌ای در رونق هنر داشت و نوع و میزان حمایت شاهان و شاهزادگان عامل مهمی در تحولات هنری این دوران بود. هریک از حامیان قدرتمند هنر به انواع روش‌ها هنرمندان را جذب دربار خود می‌کردند و جهان هنر ایرانی را رنگ و شکلی تازه می‌بخشیدند. ازاین‌رو مسئله این پژوهش چگونگی تعامل حامیان سلطنتی با هنرمندان دربارهایشان است و اینکه نحوه تعامل آن‌ها با هنرمندان چه دستاوردهای مثبت و منفی برای هنرمندان به ارمغان می‌آورد؟ روش این پژوهش، تاریخی و استفاده از داده‌های اسنادی است. یافته‌ها نشان می‌دهد با توجه به نظام تک‌قطبی حاکم بر دوران مورد مطالعه، تعامل میان حامیان سلطنتی و هنرمندان، وابستگی زیادی به انگیزه و ذوق و علاقه حامیان سلطنتی داشت. برخی هنرمندان با نزدیکی به حامیان سلطنتی از ثروت و نعمت فراوانی برخوردار می‌شدند و حتی تا مراتب بالای دیوان‌سالاری ترقی می‌کردند. درعین‌حال همین نظام تک‌قطبی باعث می‌شد تا کار و زندگی هنرمندان تابعی از تصمیمات حامی سلطنتی باشد، درنتیجه هرگونه تغییر نگرش می‌توانست تبعات منفی و ناگواری ازجمله انزوا، تبعید و حتی مرگ برای هنرمندان به بار بیاورد.

persian artists and royal patrons: achievements and losses

prior to the formation of the modern government and bureaucracy overseeing the culture and the arts, one should consider  the monarchy and the royal patrons  as  important and fundamental  in the support and expansion of the arts as well as the fields of literature and the sciences in iran.‌therefore, it can be said that according to the system of power and rule in the world of iranian arts, kings and princes support was at the center of  the arts, henceforth,  their tastes and decisions were considered as influential on the arts of their time. kings and aristocrats whom had direct influence within the art community of iran, can be divided into two main groups. one group is “king / artist” who, apart from ruling and supporting the arts, were also considered artists themselves. whilst the other group is “king / art lover”, whose interest in the arts played an important role to its growth within their time.this article will focus on the latter, “king / art lover,” and how they interacted with artists. the geographical area of this research will focus on what can be called a subset of “persianate culture”. which is: any culture influenced by the persian language and culture, such as regions of central asia, the mughals of india, the kingdom of the deccan dynasty as well as the ottomans and beyond. the time frame of this research is also the period of prosperity within the arts of “ persianate world,” which also extends from the middle of the ilkhanate dynasty, from the time of ghazan khan to the middle of safavid period. the reason for choosing this time period is the rise of many fields within the arts, especially art related to book decoration, including calligraphy, illumination, and especially miniature painting. an era in which the interest of royal patrons played a decisive role in the prosperity of the arts. hence, the manner and amount of support of kings and princes was an important factor in artistic developments. in fact, due to the authoritarian structure of the ruling dynasties in iran, at some point in time only kings and some special princ