موانع تاریخی، اجتماعی و فرهنگی شکل ‌گیری اعتماد تعمیم ‌یافته در جامعه ایران در تاریخ معاصر

اعتماد مهم ترین مولفه نظم اجتماعی و لازمه زندگی اجتماعی است و اعتماد تعمیم یافته هم از لوازم روابط اجتماعی و توسعه و پیشرفت در جوامع پیچیده و مدرن امروزی. در ایران اما پژوهش ها نشان می دهد که میزان اعتماد تعمیم یافته پایین و نیز در حال کاهش است. این پژوهش با روشی توصیفی - تحلیلی، پس از طرح مباحث نظری، در صدد پاسخ گویی به علل و ریشه های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی عدم شکل گیری و گسترش اعتماد تعمیم یافته در جامعه ایران و نیز عوامل کاهش آن برآمده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مجموعه ای از عوامل تاریخی، فرهنگی و اجتماعی در این امر نقش داشته اند. عللی چون استبداد طولانی مدت، تجددگرایی و مدرنیزاسیون بدون توجه به فرهنگ بومی، ساخت عمودی و آمرانه قدرت و تلاش های ناکام برای اصلاحات در ساختار سیاسی از مهم ترین موانع تاریخی؛ ساخت فرهنگی نامناسب، دورویی و نفاق، فرهنگ سیاسی مشارکت گریز و تبعی و جریان تغییر ارزش ها و با ارزش شدن ثروت از مهم ترین موانع فرهنگی؛ و بی توجهی به بعد نرم افزاری و اجتماعی توسعه، ضعف نظام حکم رانی، ترکیب جمعیتی متنوع و رقابت‌های شدید قومی، نابرابری های گسترده، فساد در بدنه قدرت و سطح پایین سرمایه اجتماعی برون گروهی از مهم ترین موانع اجتماعی شکل گیری اعتماد تعمیم یافته در جامعه ایران در دوران معاصر بوده اند.

historical, social and cultural obstacles to the formation of generalized trust in iran society in contemporary history

trust is the most important component of social order and generalized trust is essential for social relations and development in today’s complex and modern societies. but researches represent that in iran, the level of generalized trust is low and also decreasing. this research, using a descriptive-analytical method, attempts to answer the causes of the lack of formation and expansion of generalized trust in iran society and its reduction factors. the results of research show that factors such as despotism for a long time, modernization without regard to native culture, authoritarian structure of the government and unsuccessful attempts to reform the political structure have been the most important historical obstacles; inappropriate cultural structure, hypocrisy, subject political culture and change in values have been the most important cultural obstacles and finally, neglect of the software and social component of development, inefficiency of the governance system, varied demographic composition and intense ethnic competitions, extensive inequalities and corruption in the body of government have been the most important social obstacles.