تقویت شمالگان و تاثیر آن بر الگوهای جوی در منطقه جنوب‌غرب و غرب آسیا

آهنگ افزایش دمای نامتناسب شمالگان نسبت به میانگین جهانی تقویت شمالگان نامیده می‌شود. هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر افزایش دمای سریع شمالگان در جنوب غرب و غرب آسیا، (20 تا 60 درجه شمالی و 20 تا 70 درجه شرقی) می‌باشد. بدین منظور از داده‌های بازتحلیل مرکز اروپایی پیش بینی‌های میان مدت وضع هوا (ecmwf) نسخه era-5 با تفکیک افقی 25/0 × 25/0 درجه در دوره (2021-1959) استفاده شده است. دوره پیش و پس از گرمایش سریع شمالگان به‌ترتیب (1985-1959) و (2021-1995) در نظر گرفته شده ‌است. در دوره پس از گرمایش سریع شمالگان، افزایش دمای منطقه شمالگان نسبت به عرض های جغرافیایی پایین‌تر به جز فصل تابستان در همه فصول خصوصاً زمستان و پاییز بسیار بیشتر بوده است. بررسی وردایی دمای هوا نشان داد که تغییرپذیری دمای هوای نزدیک سطح زمین در شمالگان در دوره پس از گرمایش سریع شمالگان در همه فصول کاهش یافته است که به دلیل افزایش حجم آب اقیانوس‌ها در اثر از بین رفتن گستره یخ دریاها در این منطقه می‌تواند باشد. همچنین نتایج نشان دادند که در اثر گرمایش سریع شمالگان، گستره (دامنه) نصف‌النهاری خطوط هم‌مقدار ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال در منطقه مورد مطالعه به اندازه 4 درجه در فصل تابستان و ارتفاع آن هم از 5500 متر به 5650 متر افزایش یافته که بیشترین تغییر بوده است. در فصول دیگر غیر از زمستان، افزایش دامنه امواج و تغییر مکان امواج به ارتفاعات بالاتر مشاهده شد و همچنین سرعت جریان جتی در جنوب غرب و غرب آسیا در دوره پس از گرمایش سریع شمالگان در همه فصول به جز پاییز کاهش یافته است که بیشترین کاهش در فصل تابستان بوده است، این تغییرات می تواند منجر به افزایش فراوانی رخدادهای فرین آب‌و‌هوایی در این منطقه خصوصاً در فصل تابستان گردد.

arctic amplification and its impact on weather patterns in southwest and west asia

the rate of disproportionate temperature increases in the arctic relative to the global average is called arctic amplification. the purpose of this study is to investigate these effects in southwest and west asia, longitude 20-70 degrees east and latitude 20-60 degrees north. to this end, the reanalysis data from the european center for medium-range weather forecasts (ecmwf), version era-5, with a horizontal resolution of 0.25 × 0.25 degrees in the period 1959-2021 was used. the periods before and after the rapid warming of the arctic were considered to be 1959-1985 and 1995-2021, respectively. the analysis of weather temperature variance indicated that the variability of temperature near the earth surface in the arctic has decreased in the period after the rapid warming of the arctic in the all seasons, which can be due to the increased volume of ocean water due to the loss of the sea ice extent in this region. the impact of the rapid warming of the arctic on the weather patterns in southwest and west asia was also investigated. the results showed that due to the rapid warming of the arctic, the meridional range of the lines of equal value in the geopotential height of 500 hectopascal in the studied area has increased by 4 degrees in the summer season and in other seasons other than winter, an increase in the amplitude of the waves and a change in the location of the waves to higher heights were observed. it was also observed that the jet stream speed in the period after the rapid warming of the arctic has decreased the most in the summer season, except for the autumn season. it has almost decreased in the other seasons. these changes can result in an increased frequency of extreme weather events, especially in the summer season.