محدودیت‌های مقابله و تاب‌آوری در برابر مخاطرات ناشی از تغییرات اقلیمی نمونه موردی: شهرستان زاهدان

امروزه اثرات نامطلوب تغییرات اقلیمی و آسیب‌های ناشی از آن به یک مشکل زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است. ارزیابی تاب‌آوری اجتماعات محلی در برابر تغییرات اقلیمی و محدودیت‌ها و موانع آن، یک گام مهم برای شناسایی سازوکارهای موثر و اولویت‌بندی مدیریت است که باعث ارتقای قابلیت انعطاف‌پذیری و افزایش ظرفیت سازگاری می‌شود. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف شناسایی محدودیت‌های مقابله و تاب‌آوری در برابر مخاطرات ناشی از تغییرات اقلیمی در شهرستان زاهدان انجام گردیده است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن توصیفی - تحلیلی است. ابزار گردآوری داده‌ها و اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته از منطقه مورد مطالعه بوده است. جامعه آماری شامل خانوارهای روستایی شهرستان زاهدان بودند که با توجه به پراکندکی روستاها و تعداد زیاد آن ها، تعداد 12 روستا (از هر دهستان 2 روستا) به صورت تصادفی به عنوان روستای نمونه انتخاب شده اند. با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه به 265 خانوار محدود گردیده است. به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش isdm در نرم افزار spss و روش معادلات ساختاری در نرم افزار lisrel بهره گرفته شده است. نتایج نشان داد که 12.83درصد ساکنان، دارای ادراک ضعیف، 23.02 درصد ادراک متوسط، 35.85 درصد ادراک قوی و 28.30 درصد ادراک بسیار قوی نبست به تغییرات اقلیمی می‌باشند. همچنین به ترتیب عامل فیزیکی(بار عاملی 0.941)، اجتماعی(بار عاملی 0.922) و اقتصادی(بار عاملی0.895) مهم‌ترین محدویت‌های تاب‌آوری در برابر مخاطرات ناشی از تغییرات اقلیمی در شهرستان زاهدان می‌باشد.

the limits of coping and resilience against the risks caused by climate change case study: zahedan county

today, the adverse effects of climate change and the resulting damages have become an environmental, social and economic problem. evaluating the resilience of local communities against climate change and its limitations and obstacles is an important step for identifying effective mechanisms and prioritizing management that promotes flexibility and increases adaptation capacity. due to the importance of this issue, the current research aims to identify the limitations of coping. and resilience against the risks caused by climate change was carried out in zahedan city. the current research is applied in terms of purpose and its method is descriptive-analytical. the tool for collecting data and information was a researcher-made questionnaire from the study area. the statistical population was the rural households of zahedan city, which due to the dispersion of villages and their large number, 12 villages (2 villages from each village) were randomly selected as sample villages. according to 832 households of the studied society and using cochran’s formula, the sample size of 263 households was obtained, which was increased to 265 households. in order to analyze the data, isdm method was used in spss software and structural equation method in lisrel software. the results showed that 12.83% of residents have weak perception, 23.02% have moderate perception, 35.85% have strong perception and 28.30% have very strong perception of climate change. also, the physical factor (factor load 0.941), social factor (factor load 0.922) and economic factor (factor load 0.895) are the most important limitations of resilience against the risks caused by climate change in zahedan city.