بررسی همدید رویدادهای حدی گرم ایران در ارتباط با تغییر اقلیم بر پایه الگوهای فرارفت دما

هدف این پژوهش، بررسی الگوهای فرارفت دمای لایه‌های سطحی در روزهای همراه با رخداد گرماهای فرین ایران می باشد. برای انجام این کار، از پایگاه داده اسفزاری که بر پایه داده‌های میانگین دمای روزانه 663 ایستگاه همدید و اقلیمی کشور از 1340/1/1 تا 1383/10/11 تهیه شده است، استفاده شد. داده‌های دما‌، مولفه باد نصف النهاری و مولفه باد مداری، ارتفاع ژئوپتانسیل و فشار تراز دریا نیز در همین بازه زمانی در تلاقی‌های 5/2 درجه از مجموعه داده های بازسازی شده پایگاه ncep/ncar فراهم گردید. ابتدا با استفاده از نمایه انحراف بهنجار شده دما (ntd) روزهای همراه با گرمای فرین مشخص شد. سپس براساس بزرگی و گستره رویدادها، داده ها مرتب و 264 روز اول که نمایه انحراف بهنجار شده دما بیش از 2 درجه سانتی‌گراد بود (x*≥2)، به‌عنوان نمونه گرمترین و فراگیرترین روزها انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. الگوهای فرارفت در 3 تراز 1000، 925 و 850 هکتوپاسکال نیز به همراه نقشه‌های انحراف بهنجار شده­ی دمای ایران طی دوره مورد بررسی محاسبه و ترسیم شد. بررسی الگوی نقشه ای فرارفت در هر 3 تراز گویای فرارفت گرم جنوبی و غربی به سوی ایران بود. پس از بررسی‌های صورت گرفته بر روی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال‌، مقادیر فشار تراز دریا، نقشه‌های فرارفت دما و نقشه‌های ناهنجاری دمایی ایران در روزهای گرم فرین مشخص شد که قرارگیری کشور در زیر نیمه شرقی ناوه وهمینطور در زیر محور تاوه بالایی‌، گسترش پر فشار در سطح زمین ایران واستقرار کم فشار بر سطح زمین کشورهای غربی و جنوبی منجر به برقراری جریانات جنوبی و غربی و رویداد این پدیده‌های فرین گرم بوده است.

synoptic analysis warm extreme temperature events of iran based on temperature advection

the purpose of this study is to investigate the patterns of temperature subsidence of surface layers in the days associated with the occurrence of extremely warm temperatures in iran. to do this, the asfzari database was used which was prepared based on the mean daily temperature data of 663 synoptic and climatic stations of the country from begging from march 21st, 1961 ending on jan 1st, 2004. temperature data, meridional wind component and orbital component, geopotential height, and sea level pressure were also provided in the same time period at 2.5 ° intersections from the reconstructed data set of the ncep / ncar database. first, the days with extreme warm temperatures were determined using the normalized temperature deviation index (ntd). then, based on the magnitude and area of the events, the data were sorted and the first 264 days, when the normalized deviation index was more than 2 ° c (), were selected as the sample of the warmest and most pervasive days. advection patterns were calculated and plotted at 3 levels of 1000, 925, and 850 hpa along with normalized temperature deviation maps of iran during the study period. the study of the advection map pattern in all 3 levels showed warm south and west advection towards iran. after surveys on the geopotential altitude of 500 hpa, sea level pressure values, temperature subsidence maps, and temperature anomaly maps of iran in the warm days of extremely warm temperatures, it was found that the country is located below the eastern half of the river and below the upper vorticity axis. high pressure on the ground of iran and low pressure on the ground of western and southern countries has led to the establishment of southern and western currents and the occurrence of these extreme warm temperatures phenomena.