سنجش و تحلیل اثرات درجه خشکی اقلیم با استفاده از شاخص‌های خشکی ماهانه طاوسی، بارش انگوت (k) و یونپ (unep) (مورد مطالعه: شهرستان‌های استان گلستان)

هدف این پژوهش و تحلیل میانگین بلندمدت بارش (p) و تبخیر و تعرق پتانسیل (pet) مبتنی خشکی اقلیم در شهرستانهای علی بادکتول، گرگان، بندرگز،بندرترکمن،کلاله،گمیشان،مینودشت،اینچه برون،گنبد کاووس با استفاده از شاخص های خشکی ماهانه طاوسی، بارش انگوت (k) و یونپ (unep) به‌منظور آشکارسازی تغییرات رخ‌داده در دوره زمانی30 ساله می‌باشد. همچنین در این مطالعه جهت برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل از روش هارگریوز – سامانی(hargreaves-samani) استفاده گردید. برای نشان دادن معنی داری روند از معیار u -u´ استفاده شد. مقادیر u -u´ برای تمام ماهها و کل سالها در محیط نرم‌افزار اکسل برآورد گردید، مناطق مورد مطالعه با استفاده از روش منکندال (menkendal) به کمتر از 1/96+ یا بیشتر از 1/96+ یا مناطق دارای روند تفکیک گردید. پس از محاسبه فاکتور خشکی (ai) برای ایستگاه های موجود در مناطق شهری مورد نظر از طریق نرم‌افزار excel، با استفاده از روش‌ دورنیابی کریجینگ نقشه تغییرات منطقه ای خشکی پهنه مورد مطالعه در محیط نرم‌افزار arcgis ترسیم گردید بدین منظور جهت بهترین نتیجه و کمترین میزان خطا از روش میانیابی مجذور فاصله با پراکنش (expotntial) و جهت انتخاب بهترین روش درونیابی از شاخص­های آماری ریشه میانگین مربعات خطا rms قدر مطلق خطا mae استفاده گردید. در ادامه در بعدی دیگر با توجه به رویکرد پژوهش حاضر مدل مفهومی نهایی در قالب تاثیر خشکی بر تنش زایی گیاهان و کاهش عملکرد اقتصادی جوامع محلی روستایی نیز ارائه گردید. نتایج نشان داد روش عکس فاصله به‌عنوان بهترین روش در میان روش‌های مورداستفاده برای برآورد تغییرات درجه خشکی (ai) می باشد. نتایج نشان داد  که خطر خشکی به همراه آن آلودگی ناشی از گرد و غبار در هر پهنه مورد مطالعه دور از انتظار نیست، در تمام شهرهای مورد مطالعه بنظر میرسد که با کاهش و تغییر روند حاکمیت بارندگی  به همان میزان شدت تبخیر و تعرق افزایش یافته  و پدیده خشکی به مراتب بیشتر خود را نمایان کند این پدیده میتواند بر روند محصولات کشاورزی و کاهش میزان تولید و سطح زیرکشت محصولات  پهنه استان گلستان و کاهش میزان عملکرد آن‌ها تاثیر گذار باشد بین ماه های موردسنجش واقع شده، بیشترین روند رو به خشکی در قسمت شمالی استان گلستان نمایان بوده و بیش از 35 درصد مساحت این استان را شامل می شود. روند تغییرات این شیب از لحاظ آماری معنی‌دار است.

assessing and analyzing the effects of climate drought using tavosi monthly drought, ingot (k) and unep indices (unep)(case study: cities of golestan province)

the purpose of this study was to analyze the long-term mean of precipitation (p) and evapotranspiration (pet) based on climate drought in aliabadektol, gorgan, bandar-e-gaz, bandar-e-turkmen, kalaleh, gomishan, minoodasht, incheh-e-borun, gonbad-e-kavous using tavosi monthly drought indices. the rainfall of ingot (k) and unep (unep) is used to detect changes in the period of 30 years. also in this study, hargreaves-samani method was used to estimate the potential evapotranspiration. the u-u´ criterion was used to show the significance of the trend. u-u´ values were estimated for all months and whole years in excel software environment. the study areas were divided into less than +1/96 or more than +1/96 or areas with trend using the menkendal method. . after calculating the drought factor (ai) for the urban areas through excel software, using the kriging distance method, the map of land area changes in the study area in the arcgis software environment was drawn. for this purpose, to select the best interpolation method, the statistical indices of root mean square error rms absolute value of mae error were used. the results showed that the risk of drought and dust pollution in each study area is not far from expectation. in all studied cities, it seems that with decreasing and changing the trend of rainfall, the intensity of evapotranspiration increased by the same amount. the phenomenon of drought manifests itself far more. this phenomenon can affect the trend of agricultural products and reduce the amount of production and area under cultivation of products in golestan province and reduce their yield.