بررسی ارتباط نوسانات چرخندگی تغییرات اقلیمی بارش‌های شمال غرب ایران (مطالعه موردی: ایستگاه سردشت)

تغییرات اقلیمی از دیدگاه بسیاری از دانشمندان پدیده طبیعی است که در مدت‌زمان طولانی رخ می دهد. تاثیر فعالیت های بشر نیز باعث تشدید اثرات پدیده تغییرات اقلیمی، شدت روند این تغییرات و تغییر زمانی این پدیده نظیر بارش می گردد. در بررسی تغییر اقلیمی می‌توان از پارامترهای مختلف هواشناسی استفاده کرد ازجمله این پارامترها می توان به چرخندگی اشاره کرد. چرخندگی مثبت و منفی در موج بادهای غربی باعث ایجاد تغییراتی در نوع ریزش بارش می‌گردد. هدف این پژوهش بررسی ارتباط نوسانات چرخندگی بر بارش منطقه سردشت می باشد. ابتدا داده های بارش روزانه از ایستگاه سینوپتیک سردشت اخذ و پس از تجزیه‌وتحلیل آماری داده ها، با استفاده از نرم‌افزار گردس نقشه های سینوپتیک امگا، ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 میلی بار، فشار سطح دریا و چرخندگی برای روزهای نماینده استخراج و موردبررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از ایجاد جبهه در سطح زمین در کلیه نقشه های فشار سطح دریا در ایستگاه سردشت می باشد. همچنین در نقشه ژئوپتانسیل، منطقه موردمطالعه در بخش وزش افقی چرخندگی مثبت فرود بادهای غربی واقع‌شده که باعث ایجاد شرایط ناپایدار در تراز 500 میلی بارشده و موجبات صعود رطوبت را فراهم کرده است. در سطح زمین، مهم ترین منابع رطوبتی که باعث تقویت جبهه و بارش در ایستگاه‌ موردبررسی شدند دریای سیاه، مدیترانه و خزر بود. جهت وزش باد در سطح زمین به‌صورت شمال شرقی- جنوب غربی و در سطح بالا غربی، جنوب غربی و شمال غربی بود. در اغلب روزها شاهد سلطه یک سامانه سیکلونی در منطقه می‌باشیم که با ایجاد شرایط ناپایدار توسط جبهه، بارش رخ‌داده است. در نقشه امگا، کلیه روزها ناپایدار بوده و هسته های امگای منفی در ایستگاه سردشت شکل گرفته است. نقشه چرخندگی نشان از تاثیرگذاری چرخندگی مثبت در این ایستگاه می باشد که موجب ریزش بارش بخصوص بارش مایع در منطقه شده است.

investigation of the relationship between vorticity fluctuations and precipitation in northwest of iran (case study: sardasht station)

positive and negative vorticity in the westerly winds wave cause changes in the type of precipitation. the purpose of this study is to investigate the relationship between vorticity fluctuations and precipitation in sardasht region. first, daily precipitation data were obtained from sardasht synoptic station and after statistical analysis of the data, synoptic maps of sea level pressure (slp), 500 millibar geopotential height (hgt), omega and vorticity for representative days were extracted and analyzed using gareds software. the results indicate the creation of a front at surface in all slp maps at sardasht station. also in the hgt map, the study area is located in the pva section of the west wind troughs, which has created unstable conditions at the level of 500 millibar and has caused the rise of humidity. at sea level, the most important sources of moisture that strengthened the front and rainfall at the station were the black sea, the mediterranean and the caspian sea. the direction of wind at sea level was northeast-southwest and in the upper level was west, southwest and northwest. most of the day, we see the dominance of a cyclonic system in the region, which has occurred due to the creation of unstable conditions by the front. on omega map, all days are unstable and negative omega cores are formed in sardasht station. the vorticity map shows the effect of positive vorticity in this station, which has caused precipitation, especially liquid precipitation in the area.