نبکاها، شاخصی برای بررسی تغییرات شرایط محیطی گذشته درحاشیه بیابان لوت

نبکاها در مناطقی که تحت تاثیر فرسایش بادی قرار داشته و دارای پوشش گیاهی هستند تشکیل می‌شوند که  تابعی از رژیم باد، مقدار بار رسوب در دسترس، رویشگاه گونه گیاهی و نوع پوشش گیاهی هستند بدین صورت که ماسه‌ها در اثر برخورد به درخت یا درختچه در پای آن جمع شده و به مرور زمان تپه‌ای ماسه ای در اطراف گیاه شکل گرفته و نبکا تشکیل می‌گردد. این تپه دارای لایه‌بندی رسوبات می‌باشد که این لایه‌بندی به دلیل ریزش برگ‌های درخت یا درختچه و همچنین رطوبت موجود در منطقه و شرایط محیطی ایجاد شده و در هر نوع شرایط محیطی ویژگیهای خاص خود را دارد. این پژوهش سعی دارد که به بررسی تغییرات شرایط محیطی در حاشیه غربی بیابان لوت بپردازد که جهت این کار از لایه‌بندی رسوبات نبکاهای موجود در منطقه استفاده شده است. پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی مبتنی بر روش‌های میدانی، آماری و کتابخانه‌ای است. بدین صورت که ابتدا با سفر میدانی به منطقه مورد مطالعه، نبکاهای مورد نظر با استفاده از ترانسکت و پلات مشخص گردید و سپس به اندازه‌گیری ویژگی‌های مورفومتری نبکاهای مربوط به گونه گیاهی گز شاهی پرداخته شد و در مرحله بعد، از لایه بندی حدود 4 نبکا در قسمتهای مختلف منطقه نمونه برداری به عمل آمد و در آزمایشگاه پس از دانه سنجی و همچنین بررسی مواد گیاهی موجود در هر یک ار نمونه‌ها، به تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده پرداخته شد. نتایج حاصل از بررسی‌های پژوهش نشان می‌دهد که تا عمق حدود 2 متری نبکاها، حدود 5 لایه قابل تشخیص است که این 5 لایه در کلیه نبکاهای مورد مطالعه مشترک می‌باشد و در نتیجه شرایط منطقه به 5 دوره متوالی تقسیم می‌گردد. بررسی رسوبات و مواد آلی موجود در هر یک از لایه‌ها نشان می‌دهد که در دوره اول که مصادف با عصر حاضر می‌باشد، شرایط آرامی بر محیط حکم‌فرما می‌باشد اما در دوره دوم شرایط محیطی منطقه، ناآرام‌تر از دوره اول بوده است. در دوره سوم آرامترین شرایط محیطی در منطقه رقم می‌خورد ولی دوره چهارم و پنجم شرایط پرنوسانی در منطقه را حکایت می‌کنند که در دوره چهارم این نوسانات بیشتر به سمت فرآیندهای ضعیف تر بوده اما در دوره پنجم فرآیندهای قویتری بر محیط حاکم بوده است.

Nebkha, Indicator of changes in past environmental conditions on the Edge of the Lut Desert

Nebkhas affected by wind erosion in areas that have been and are vegetated form that is a function of wind regime, sediment load available habitat plant species and vegetation types are the Thus. This hill is the layering of sedimentary layering due to loss of moisture from the leaves of the tree or shrub and environmental conditions and characteristics of each type has its own environmental. This study tries to examine the environmental conditions in the Western lut Desert edge pay for the layering of sediments in the area are used Nebkhas layers. This research descriptive - analytical based on method field data, statistic and the library. That first field trip to the study area, nebkhas of using transects and plots were determined and then measure the morphometric characteristics of the species tamarix aphyla nebkhas. Next, a layer about 4 nebkhas, area sampling was carried out in different parts of the region and in the Laboratory, measurement of seed and plant material found in each of the samples was carried out to analyze the data collected. The results of the study indicate that the depth of about 2 meters elevation, area studies, about 5 layers can be detected that 5 layer is the result of a joint study on all nebkhas area is divided into 5 consecutive. Survey of sediment and organic matter in each layer that is present in the first period, which coincides there is a stable environment, but environment conditions in the second period, the first period was fluctuation. Peaceful environment in the region faced in the third period, but the fourth and fifth conditions in the region suggests that fluctuation. The fourth period of the oscillations was weaker than the processes in the context of the fifth round of stronger processes.