بررسی و تحلیل اثرات ناهنجاری دمای سطح دریای سیاه برتغییرات الگوی رخداد دما و بارش غرب و شمال غرب ایران

برهمکنش جو-اقیانوس به دلیل انتقال تکانه انرژی تاثیر به سزایی در سیستم‌های جوی ایفا می‌کند. در این میان نوسانات سطح دریا اثرات متنوعی بر تغییرپذیری عناصر اقلیمی دارد. هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل اثرات ناهنجاری‌های دمای سطح دریای سیاه بر دما و بارش غرب و شمال غرب ایران است. برای این منظور دمای سطح آب پهنه آبی دریای سیاه () از سایت ncep/ncar اخذ شده است. بعد از استخراج 1، آمار بارش روزانه دما و بارش 108 ایستگاه برای در پهنه غرب و شمال غرب کشور طی دوره آماری 1341 تا 1390 به‌دست‌آمده. سپس به کمک ضریب همبستگی پیرسون رابطه دما و بارش شمال غرب با ناهنجاری‌های مثبت و منفی دمای سطح دریای سیاه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که ناهنجاری‌های مثبت دمای سطح دریای سیاه بیشتر دمای غرب کشور را تحت تاثیر قرار داده است به‌طوری‌که ضریب تغییرات مکانی دما در زمان حاکمیت ناهنجاری‌های منفی دریای سیاه بیشتر بوده است. این در حالی است که دمای شمال غرب کشور بیشتر با ناهنجاری‌های منفی در ارتباط است. در مورد بارش وضعیت متفاوت است به‌طوری‌که بارش در پهنه غرب و شمال غرب بیشتر با ناهنجاری‌های منفی دمای سطح دریای سیاه ارتباط دارد که در این میان استان‌های غربی بیشتر تحت تاثیر قرار دارند. در زمان ناهنجاری‌های مثبت تنها استان‌های اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی آن ‌هم به‌طور ضعیفی تحت تاثیر ناهنجاری‌های مثبت دمای سطح دریای سیاه می‌باشند.

Investigation and analysis of the Black Sea’s surface temperature anomalies effects on the temperature and precipitation of West and Northwest of Iran

The average temperature in the study area in the negative phase is 8.1 ° C, while in its positive phase it reached 18.05 ° C. In the case of precipitation, the situation is reversed, as long as the greatest atmospheric depletion occurs during the positive Black Sea’s surface temperature anomalies. As the average rainfall in the west and northwest of Iran during the negative phase of the Black Sea is 321.2 mm, while in the positive phase, it was reached 21.89 mm. That’s about 21 percent of the annual precipitation (410/4 mm), and about 80 percent of the rest occurred in the negative phase of the Black Sea’s surface temperature.In the negative phase of the Black Sea’s surface temperature, the coefficient of spatial variation for the temperature has increased so that the difference between the central indicators in the negative phase of the Black Sea confirms the above. This situation indicates that the temperature fluctuations in the west and northwest of Iran are most affected by the negative anomalies of the SST of black sea, rather than the positive anomalies. However, in the case of positive anomalies, daily fluctuations in temperature are decreased and, conversely in precipitation they are increased. Also, during the black sea’s surface temperature anomalies, the distribution and spatial variations of precipitation were 35.72% and the mean deviation was 31.87 mm.