ارزیابی کودک همسری در آیینه فرهنگ قرآنی

بنای سعادتمندی و تکامل در اسلام، از مسیر خانواده می گذرد. به گونه ای که در فرهنگ اسامی برای امر ازدواج، احکام و توصیه های فراوانی وجود دارد. از زمان بعثت تا دوره کنونی، برخی مسائل در بستر فرهنگ و زمانه، در جوامع گوناگون شکل گرفته که برای حجیّت و اعتباریابی به قرآن و فرهنگ وحیانی مرتبط شده است. یکی از مسائل چالش برانگیز در حوزه خانواده، پدیده کودک همسری است. یعنی دختر و پسری که به بلوغ کامل نرسیده اند، ازدواج می کنند. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری کتابخانه ای- استنادی و سطح تحلیلِ تحلیل محتوا، به دنبال پاسخ به این سوال است که کودک همسری در آیینه قرآن، روایات و تاریخ چگونه ارزیابی می شود؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که از منظر قرآن، آیه 4 سوره طاق و آیه 32 سوره نور دلالت بر کودک همسری ندارد و براساس سیاق، مراد آیات، امر ازدواج افرادی است که شایستگی و آمادگی ازدواج داشته و رشید هستند. همچنین این مقوله با لوازم قرآنی نکاح از جمله؛ وصول به آرامش، رحمت و مودّت بین زوجین و لزوم داشتن رابطه عاشقانه، در تعارض است. در روایات به مفسده کودک همسری اشاره شده است و روایاتِ کودک همسری براساس اصول فقه الحدیث با قاعده لا ضرر و لا حرج که هر دو ناظر بر احکام اولیه است حتی به فرض صحت و دلالت احادیث، در این مسئله محدود می شود. کودک همسری در آیینه تاریخ، بیانگر ردِ این مقوله بوده و سن عایشه زمان ازدواج 17 سال و سن حضرت فاطمه(ع)حدود 15 سال بوده است و روایاتِ سن عایشه را باید در گفتمانِ افتخار قیبل های و رقابتِ بین همسران فهمید که باز تولید عناصر فرهنگ جاهلی در حوزه خانواده و نگاه به زن است.