گونه شناسی روش قرآن کریم در فرهنگ سازی الزامات رفتاری جامعه اسلامی (مطالعه موردی:الزام رفتاری انفاق و توجه به وضع نیازمندان)

قرآن کریم در سیر نزول خود، به منظور ایجاد فرهنگ اسلامی، الزامات رفتاری خاصی را مورد تاکید و پیگیری قرار داده و علاوه بر آن اقداماتی را به منظور فرهنگ سازی این الزامات در جامعه اسلامی به مرحله اجرا گذاشته است. مقاله ی حاضر سعی نموده است از میان این الزامات، به گونه شناسی روش قرآن کریم در فرهنگ سازی «الزامات رفتاری انفاق و توجه به وضع نیازمندان» در جامعه اسلامی بپردازد. این گونه شناسی با بررسی و مقایسه ی اهداف ناظر بر این الزام رفتاری در دو دوره ی نزول مکی و مدنی قرآن کریم، به صورت توصیفی تحلیلی، صورت گرفت. بررسی صورت گرفته نشان می‌دهد که تاکید آیات الهی ناظر بر این الزام رفتاری در سوره‌های مکی، با توجه به وضعیت دعوت دینی در دوره نزول مکی قرآن کریم، به طور عمده بر مبارزه با فرهنگ جاهلی مبنی بر ترک انفاق و تلاش به منظور فرهنگ شدن آن است. اما با آغاز دوره ی نزول مدنی قرآن کریم و شکل گیری جامعه و حکومت اسلامی، این ارزش در چارچوب‌های واجب و در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی و با لحاظ آسیب‌شناسی‌ها، تعقیب شده است. رویکرد این پژوهش، قرآن محوری است که بر مبنای آن، محکمات دینی(بدیهیات عقلی، سنت قطعی، تجربه، گزارشات قطعی تاریخی، و ...) داور اندیشه‌ها و عملکردهای دینی می باشد.