مطالعۀ تطبیقی تاثیر پایه‌های قلیایی- بوری و سربی- بوری بر رنگ حاصل از احیای ترکیبات فلزی رنگزای منتخب به روش احیاء درون محفظۀ ساگار (ویژۀ هنرمندان)

تاریخ سفال و سرامیک جهان، سرشار از فرم‌ها، نقوش مختلف و شیوه‌های گوناگون ساخت، پخت و تزیین است. تحقیق حاضر، با هدف بررسی تاثیر پخت احیایی درون محفظۀ ساگار بر اکسیدهای رنگی مختلف در دو پایۀ لعاب قلیایی- بوری و سربی- بوری شکل گرفته است. سوال مطرح شده در این پژوهش این است که پایه‌های مختلف لعاب سربی- بوری و قلیایی- بوری، بر نوع رنگ حاصل از احیای درون ساگار، چه تاثیری بر ترکیبات فلزی رنگزای منتخب دارند که شامل نیترات نقره، اکسیدهای مس، آهن و آنتیموان و ترکیب آنهاست؟ این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش به شکل تجربی انجام گرفته ‌است. جمع‌آوری اطلاعات پژوهش، به شیوۀ کتابخانه‌ای، اسنادی بوده که با آزمایش و مشاهده، تکمیل گردیده است. نمونه‌های آزمایش، با جنس بدنۀ یکسان (ارتن‌ور فریتی)، در مجاورت مادۀ سوختنی یکسان (براده چوب) و در دمای 650 درجۀ سانتی‌گراد مورد بررسی قرار گرفته‌اند. نتایج تحقیق، نشان‌دهندۀ تاثیر نوع لعاب پایه بر میزان احیاء و نوع رنگ به دست آمده‌ است. در پایۀ سربی- بوری ، احیای تقریباً یکدست تمامی نمونه‌ها و تشکیل فام فلزی روی سطح لعاب و رنگ‌بندی تیره‌تر و پخته‌تر، مشاهده شد که در میزان صاف و براق‌شدن سطح، با توجه به افزوده‌ها تفاوت وجود دارد. این نتیجه، در پایۀ قلیایی- بوری به‌ صورت جلوه‌های ابر و بادی و رنگ‌های روشن‌تر نمودار شد. هم‌چنین وجود سرب در لعاب سربی- بوری ، عامل تسریع احیای فلزات موجود روی سطح لعاب‌ است و بالابردن دمای کوره و افزودن مادۀ سوختنی، به احیای بیش‌تر سطح لعاب کمک می‌کند. به طورکلی، نوع رنگ، میزان شفافیت و یکدستی لعاب، تحت تاثیر نوع لعاب پایه و نوع مادۀ رنگزا قرار دارد.

A Comparative Study on the Effect of Alkaline-Boron and Lead-Boron Bases on the Dyeing Obtained from Reduction of Selected Dye Metal Compounds by Reduction Method Inside Saggar Box (Especially for Artists)

The world pottery history is replete with different shapes and designs as well as various technical ways of firing and decorating. The purpose of this study is to evaluate the effect of this reducing firing on different color oxides in two alkaline-boron and lead-boron glaze bases. The question raised in this study is that what effects do the different bases of lead-boron and alkali-boron glaze have on the type of color obtained from the selected color oxides, including copper, iron, antimony, tin, zinc and their composition? This study is practical in purpose and experimental in the method. Data collection has been done through library sources and documentary and in the main sections of the research by experimentation and observation and qualitative analysis. Here, tested samples of the same composition (Chinese ceramic) were examined adjacent to the same fuel (Saw dust) at 650° C. The results demonstrate the effect of the base enamel type on the level of reduction and type of obtained color. At the lead-boron base, we see that almost all the samples reduce uniformly forming metallic compounds on the surface of darker and more mature glaze and staining, while there is a difference in the amount of surface polishing due to the additives. Results in an alkaline-boron base appeared as wavy colors effects and brighter colors. The results also show that the presence of lead in the lead-boron glaze is a contributing factor to faster reduction of metals on the glaze surface, while raising the furnace temperature and adding fuel help further reducing the alkali-boron glaze surface. In general, the type of color, transparency and uniformity of the glaze can be affected by the type of base glaze and the type of dyes.