تحلیل عوامل موثر بر شکل‌گیری گره درودگری

گره‌چینی از جمله بارزترین الگوهای به‌ کار رفته در دست‌ ساخته‌ها و بناهای ایرانی است که تنها نباید به عنوان الگوی بصری قلمداد شود بلکه در اصل به عنوان راهکاری جهت حل چالش‌های اجرایی به کار گرفته شده است. گره درودگری یکی از انواع گره‌چینی است که در ساخت نرده، در و بیش از همه، پنجره‌های مشبک به کار رفته است. پژوهش و تحلیل گره‌های درودگری با توجه به آسیب‌پذیری ساختمایۀ چوب خصوصاً به دلیل قرارگیری در مجاورت فضای آزاد و به واسطۀ معدود تصاویر و نمونه‌های برجا مانده از معماری سنتی ایران و از همه مهم‌تر بررسی سنت ساخت این آثار توسط اساتید حاضر قابل انجام است. در این مقاله تلاش شده است با بررسی جوانب مختلف عوامل موثر بر شکل‌گیری این نوع گره، دلایل راهبردی به کارگیری این نوع گره تبیین گردند. هدف این پژوهش، شناخت گره درودگریِ به کار رفته در پنجره‌های مشبک و عوامل تاثیرگذار بر آن است تا به این وسیله، دلایل تفاوت گره درودگری و سایر گره‌ها روشن گردد. پاسخ به سوال چیستی گره درودگری، در پی فهم چگونگی ساخت آن است. کارکرد پنجره، ویژگی‌های ساختمایۀ چوب و روش‌های ساخت، دانش پایه هندسۀ مسطح، ترقی زیبایی‌شناسانۀ بصری هنرمندان و معماران از جمله عوامل موثر بر شکل‌گیری گره‌های درودگری بوده‌اند. این مقاله که با رویکرد توصیفی- تحلیلی و مدل‌سازی به انجام رسیده و از مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای برای گردآوری اطلاعات استفاده نموده است، در تلاش برای بازنمایی دقیق گره درودگری و تحلیل مشخصات این نوع گره است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد سه عامل کارکرد، شکل ظاهری و فناوری در شکل‌گیری گره درودگری نقش دارند. هم‌چنین با بررسی جزء به جزء طریقۀ ساخت این نوع گره، نقش عوامل مختلف در شکل‌گیری آن بررسی شده است.

An Analysis of Contributory Factors in the Formation of Carpentry Latticework

Gerehchini (latticework) is one of the most prominent patterns used in Iranian handicrafts and buildings. It should not be considered as a mere visual pattern, but in principle as a solution to solve executive challenges. Carpentry latticework is a type of geometrical pattern used in making fences, doors and most of all latticed windows. Due to the vulnerability of wood material, especially owing to its proximity to the open air, as serious study of such structures have to be carried out. An analysis of latticework and the tradition of making such works can now be done by present masters and the few images and examples remained from the traditional Iranian architecture. In this article, an attempt is made to explain the strategic reasons for using this type of pattern by examining the various aspects of the factors affecting the formation of this type of lattice.The purpose of this study is to identify the factors affecting the carpentry latticework used in latticed windows and to explain the reasons for the difference between such a lattice and other related types. Defining the nature of carpentry latticework depends upon understanding the way it is made. The function of windows, features of wooden constructions and construction methods, basic knowledge of flat geometry, visual aesthetic development of artists and architects are among the factors influencing the formation of carpentry knots. Reviewing these cases by field and library studies with a descriptive-analytical and modeling approach, this article is done with the purpose of having an accurate representation of the carpentry latticework and making an analysis of the feature of this type of lattice. One of the results of this research explains three factors, i.e. function, appearance and technology in the formation of the mentioned lattice. Incidentally, the role of different factors in the formation of this type of lattice is examined by looking through a detailed study of its construction.