واکاوی یادبودهای معماری ایران در سفرنامچه گلگشت در وطن

یکی از مهمترین موضوعاتی که ایرج افشار در سفرنامچه گلگشت در وطن بدان پرداخته است، بناها و آثار معماری از جمله بقعه ها، کاروانسراها، پل ها و آثار و ساختمان های به جای مانده از دوره باستان و دوران اسلامی است که در نقاط مختلف ایران از آنها دیدن کرده و ویژگی ها و نوع کاربری آنها را به نگارش درآورده است.این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر اثر ارزشمند «سفرنامچه گلگشت در وطن» و سایر منابع و مقالات ایرج افشار به شناسایی و معرفی این بناها که به مرور یا از بین رفتند و یا تغییر کاربری داده اند، بپردازد. لذا از مهمترین یافته های پژوهش روشن شدن بخش های تاریکِ تاریخ هنر و معماری ایران است که به دلایل مختلف مورد غفلت واقع شده و جز در اذهان عمومی مردمان آن نواحی چیزی از آنها باقی نمانده است. رمزگشایی نام شهرها و شناسایی آثار و بناهایی که معرفی آنها در شناخت تاریخ محلی یک ناحیه نقش مهمی داشته و دربردارنده ی اطلاعات نفیسی از مالکین، بنا و تحولات تاریخی آنهاست از دیگر یافته های پژوهش است.