ایرج افشار و تاسیس آرشیو ملی در ایران

اندیشه ایجاد بایگانی ملی از دوره حکومت پهلوی دوم(1309ش) شروع شد، سپس در دهه سی خورشیدی، شکل جدی به خود گرفت. در این میان دولت و اندیشمندان دانشگاهی، با دیدگاهی متفاوت آن را دنبال کردند. یکی از اشخاص موثر در نگارش متن قانون اولیه بایگانی ملی، ایرج افشار بود که به همراه: محسن صبا، محمدتقی دانش پژوه، الهیارصالح، عبدالحسین مفتاح و ...به این کار مبادرت ورزید. ایرج افشار سرآغاز این اقدام را دعوتی از سوی کمیسیون ملی یونسکو عنوان می کند که بین سال های 1338 تا 1342 فعال بود. وی از سال 1338 تا 1386 سه مقاله در بیان اهمیت تاسیس آرشیو ملی و چگونگی تدوین متن اولیه آن نگاشت. پزوهش حاضر با بررسی سابقه اندیشه تاسیس بایگانی ملی از اواخر دوره قاجار تا 1342، با تشریح بستر این اقدام مهم، در پی آن است که نقش اساسی ایرج افشار را با واکاوی اسناد و نظریات وی در مقالات چاپ شده نشان دهد.