بررسی نسبت غنی شدن نیتروژن و عملکرد دانه در دیم زار گندم

نیتروژن از عناصر شیمیایی ضروری برای رشد گیاه است که برای بهبود عملکرد محصول در اراضی دیم مورد استفاده قرار می گیرد. هدررفت این عنصر غذایی منجر به کاهش حاصلخیزی خاک و همچنین عملکرد محصول می شود. در این مطالعه، نسبت غنی شدن این عنصر غذایی در رسوبات یک کشت زار دیم در منطقه نیمه خشک مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تیمار کوددهی (شاهد، اوره، سوپرفسفات تریپل و مخلوطی از اوره و سوپرفسفات تریپل) و دو روش خاک ورزی (شخم موازی با شیب و شخم عمود بر جهت شیب) در سه تکرار انجام گردید. در مجموع، در 24 کرت آزمایشی به ابعاد 75/1 متر در 8 متر، هدررفت عنصر نیتروژن با فرسایش خاک برای بارش های مختلف در طول دوره رشد گندم (مهرماه 1393 تا تیر ماه 1394) اندازه گیری شد. براساس نتایج، تفاوت معنی داری بین دو روش خاک ورزی از نظر نسبت غنی شدن نیتروژن (p<0.001) و عملکرد دانه گندم (p<0.001) وجود داشت. هدررفت نیتروژن به شدت تحت تاثیر شدت بارش قرار گرفت. به طوری که با افزایش شدت بارش میزان هدررفت این عنصر افزایش یافت. بالاترین نسبت غنی شدن نیتروژن (86/0) در فصل پاییز مشاهده شد که این میزان تحت تاثیر هدررفت خاک در کرت ها قرار داشت. رابطه کاهشی معنی داری بین عملکرد دانه گندم و نسبت غنی شدن نیتروژن (56/0= r2) مشاهده شد.