مکانیسم آزادسازی پتاسیم غیرتبادلی از برخی خاک‌های آهکی استان فارس به‌وسیله محلول‌های مختلف

پتاسیم غیرتبادلی در خاک‌های مناطق خشک می‌تواند آزاد شده و بخشی از نیاز گیاه به پتاسیم را تامین کند. هدف از این مطالعه، بررسی مکانیسم آزادسازی پتاسیم غیرتبادلی توسط محلول‌های مختلف از چند خاک آهکی استان فارس بود. شش نمونه خاک سطحی ده بار به‌صورت متوالی با محلول‌های 025/0 مولار کلرید کلسیم، اسید کلریدریک، اسید اگزالیک و اسید سیتریک مورد عصاره‌گیری قرار گرفتند و غلظت پتاسیم، کلسیم و آلومینیم در عصاره‌های حاصل اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که خاک‌های دارای رس بیشتر، پتاسیم بیشتری آزاد کردند. اسید اگزالیک و سیتریک (به‌ترتیب 130 و 122 میلی‌گرم بر کیلوگرم) دارای توانایی بیشتری نسبت به اسید کلریدریک و کلرید کلسیم (به‌ترتیب 99 و 87 میلی‌گرم بر کیلوگرم) در استخراج پتاسیم از خاک‌های مختلف بودند. اسید اگزالیک و سیتریک از طریق انحلال کانی‌های پتاسیم‌دار سبب آزادسازی پتاسیم شدند در حالی‌که مکانیسم اصلی آزادسازی پتاسیم به‌وسیله کلرید کلسیم، تبادل کاتیونی بود. اسید کلریدریک در خاک‌های دارای کربنات کلسیم زیاد از طریق تبادل کاتیونی (کلسیم انحلال یافته) و در خاک‌های دارای کربنات کلسیم کم از طریق دو مکانیسم تبادل کاتیونی و انحلال کانی‌ها سبب آزادسازی پتاسیم شد.