کادمیم، آهک و اثرات متقابل آنها بر شاخص های پویایی نیتروژن

آلودگی خاک و آب به وسیله عناصر سمی موضوع بسیار مهمی است، چرا که آلودگی این اکوسیستم ها به طور مستقیم و غیر مستقیم سلامت انسان، حیوانات، گیاهان و میکروارگانیسم ها را به مخاطره می اندازد. کارشناسان محیط زیست در بسیاری از نقاط دنیا مطالعات زیادی در مورد اثرات عناصر سنگین روی محیط و انسان انجام داده اند و کادمیم را به خاطر اثر مسموم کننده ای که در انسان و موجودات دیگر ایجاد می کند یک عامل آلوده کننده محیط دانسته و جزء فلزات سمی طبقه بندی می کنند. جذب کادمیم توسط ریشه گیاهان بستگی به اشکال شیمیائی کادمیم در محلول خاک ریزوسفر دارد. این عنصر به خاطر اثرات سمی بالقوه آن بر فعالیت و ترکیب موجودات زنده خاک در چند دهه گذشته بسیار مورد توجه قرار گرفته است. گرچه اثرات بازدارندگی این فلز بر فعالیت میکروبی کاملاً محرز و مشخص است، اما شدت این اثرات به شرایط و وضعیت خاک، بویژه میزان آهک، بستگی دارد. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر کادمیم بر شاخص های پویایی نیتروژن است. این آزمایش به صورت فاکتوریل 5×2 شامل دو فاکتور کادمیم در پنج سطح (صفر، 50، 100، 150 و 200 میلی گرم در کیلوگرم خاک) و آهک در دو سطح (بدون آهک و با %5 آهک) در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در شرایط آزمایشگاهی اجرا گردید. عکس العمل شاخص های پویایی نیتروژن به تیمارهای کادمیم و آهک طی 10 هفته انکوباسیون مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش کادمیم بر فعالیت این شاخص ها اثر منفی و معنی دار داشت. برای این شاخص مورد بررسی، افزودن آهک به خاک سبب شد تا از اثرات منفی و بازدارندگی کادمیم کاسته شود. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که کادمیم نقش سمی و بازدارنده بر شاخص های پویایی نیتروژن خاک دارد و افزودن آهک می تواند کادمیم را به صورت غیر قابل جذب درآورد و از اثرات بازدارندگی آن تا حدی بکاهد.