تهیه نقشه های سه بُعدی اندازه ذارت خاک در دشت سیلابی سیستان

خاک یکی از مهم‌ترین اجزاء اکوسیستم‌ها محسوب می‌شود. از این رو برنامه‌ریزی استفاده از اراضی، بهره‌برداری از زمین را به جهتی سوق می‌دهد که ضمن تامین درآمد بیش‌تر، این منابع برای استفاده آیندگان نیز حفاظت شوند. لذا هدف این مطالعه تهیه نقشه‌های سه بُعدی اندازه ذرات خاک با استفاده از روش‌های زمین آمار به‌عنوان یکی از روش‌های نقشه‌برداری رقومی خاک، در دشت سیستان بود. برای این منظور اطلاعات 693 خاکرخ در مساحت حدود 218 هزار هکتار مورد استفاده قرار گرفت و مقدار هر جزء (شن، سیلت و رس) در عمق‌های 20-0، 40-20، 60-40، 80-60 و 100-80 سانتیمتری برای هر خاکرخ محاسبه شد. سپس با روش‌های زمین آماری معمول مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تغییرات مقادیر ذرات معدنی خاک وابسته به ماهیت ژئومورفیک منطقه (دشت سیلابی) بوده و همراستا با تغییرات رژیم رسوبگذاری رودخانه هیرمند و همچنین فرایند فرسایش بادی و رسوبگذاری آن در منطقه تغییر می‌کنند. بهترین مدل تغییرنما برای عمده متغیرها و در عمده اعماق مدل نمایی بود. همچنین روش کریجینگ برای عمده متغیرها و در عمده اعماق بهترین روش بود. نتایج نشان داد روش‌های زمین آماری که یکی از روش‌های نقشه‌برداری رقومی هستند می‌توانند در مطالعه تغییرات عمودی و افقی اندازه ذرات خاک بسیار کارا باشند.