مدل‌سازی انتشار کربن دی‌اکسید خاک تحت سناریوی تغییرات اقلیمی در اراضی زراعی

قرار‌گرفتن عمده مساحت کشور در کمربند خشک و نیمه‌خشک جهان، اصلی‌ترین دلیل محتوی کم کربن آلی خاک‌های ایران است که به‌هم‌خوردگی مدام خاک و برداشت محصول در زمین‌های زراعی این کمبود را تشدید نیز می‌کند؛ به‌طوریکه نتایج پایش ملی خاک‌های کشاورزی ایران، مشخص ساخت که در 7/68 درصد اراضی کربن آلی کمتر از یک درصد است. هرچند کربن آلی این خاک‌ها کم است اما به‌واسطه وسعت زیاد این مناطق، ذخیره کربن آلی و پتانسیل ترسیب‌کربن خاک‌های کشاورزی مناطق خشک و نیمه‌خشک، مقادیر زیادی را به‌خود اختصاص می‌دهد. از این‌رو پس از اعتبار‌سنجی مدل rothc با استفاده از داده‌های بلندمدت سالانه (25-10 سال) در اراضی زراعی اقلیم سرد و نیمه‌خشک خراسان رضوی، تغییرات ترسیب کربن آلی خاک و میزان انتشار کربن دی‌اکسید تحت دو سناریوی شرایط فعلی اقلیمی و سناریوی تغییرات اقلیمی بررسی شد. نتایج نشان داد که افزایش دما و کاهش بارندگی تا پایان قرن حاضر منجر به کاهش میزان ترسیب کربن بین 73/0 تا 85/1 درصد و افزایش انتشار کربن‌ دی‌اکسید بین 04/1 تا 13/2 درصد نسبت به شرایط فعلی خواهد شد. تفاوت در مقادیر به دست آمده از مناطق مختلف مطالعاتی، به‌دلیل کیفیت و تجزیه‌پذیری متفاوت بقایای گیاهی برگشتی به خاک و مواد آلی منتج از آن است.