کاربرد زمین آمار در تهیه نقشه‌های سه بُعدی درصد رطوبت اشباع خاک (مطالعه موردی : دشت سیستان)

خاک از تخریب فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیکی مواد مادری درطول زمان طولانی به وجود میآید و حیات بشر به آن وابسته است. درصد رطوبت اشباع یکی از خصوصیات سهل الوصول فیزیکی خاک است که در ارتباط با برخی خصوصیات نظیر اندازه ذرات خاک، ظرفیت نگهداری آب خاک، ظرفیت تبادل کاتیونی و ... می‌باشد. از این رو هدف از پژوهش حاضر استفاده از روش های زمین آماری در تهیه نقشه های سه بعدی درصد رطوبت اشباع خاک در دشت سیلابی سیستان بود. برای این منظور از اطلاعات 584 خاکرخ در مساحتی حدود 198هزار هکتار در اراضی دشت سیستان استفاده شد و مقدار میانگین وزنی درصد رطوبت اشباع در عمق‌های 20-0، 40-20، 60-40، 80-60 و 100-80 سانتیمتری برای هر خاکرخ محاسبه شد. سپس باروش‌های رایج زمین آماری مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که درصدرطوبت اشباع خاک متاثر از بافت خاک (متوسط تا متوسط درشت) منطقه بوده و به نظر می‌رسد با تغییرات آن تغییر می‌کند و با افزایش عمق کمی افزایش می‌یابد. درصدرطوبت اشباع خاک در تمام اعماق همبستگی مکانی متوسطی را نشان داد و بهترین مدل تغییرنما نیز در عمده اعماق مدل نمایی بود. روش کوکریجینگ ساده با متغیر کمکی dem در عمده اعماق بهترین روش پیش‌بینی و تهیه نقشه برای درصدرطوبت اشباع خاک بود. به نظر می‌رسد روش‌های زمین آماری که از روش‌های نقشه برداری رقومی هستند، جهت تهیه نقشه های سه بُعدی خاک به صورت عمودی و افقی کارا بوده و تغییرات را به خوبی نشان می دهند.