ارزیابی تشکیل اندوده سطحی و تاثیر آن بر برخی از نشانگرهای کیفیت خاک

اندوده سطحی پدیده ای ویژه در بیش‏تر مناطق خشک و نیمه‏خشک با پیامدهای شدید کشاورزی و محیطی است که باعث کاهش تخلخل لایه سطحی و نفوذپذیری، و افزایش رواناب و فرسایش خاک می‏شود. این پژوهش با هدف ارزیابی تشکیل اندوده سطحی و اثر آن بر نشانگرهای کیفیت خاک متاثر از آن انجام شد. در این تحقیق، 40 نمونه خاک به صورت مرکب و از عمق 10-0 سانتی‏متر در کاربری‏های مختلف از اقلیم‏های متفاوت کشور برداشت شد. نتایج نشان داد که به جزء چهار نمونه خاک جنگلی با متوسط کربن آلی حدود 5/5 درصد و شاخص اندوده سطحی حدود یک، تمام نمونه خاک‏های مورد مطالعه دارای شاخص اندوده سطحی بیش‏تر از یک و مستعد تشکیل اندوده سطحی بودند. به طور متوسط، در اثر تشکیل اندوده سطحی، ضریب آبگذری و ضریب هواگذری هر دو حدود 58 درصد کاهش یافتند و از لحاظ کیفیت خاک، نمره این دو نشانگر متاثر از اندوده سطحی نیز به ترتیب به طور متوسط حدود 57 و 66 درصد کاهش پیدا کرد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در ارزیابی کیفیت خاک مناطق خشک و نیمه خشک، ضروری است تشکیل اندوده سطحی مدنظر قرار گیرد.