بررسی روند تکامل خاک در امتداد یک ترانسکت طولی در مناطق انتخابی استان کردستان

تشکیل خاک فرآیند پیچیده ای است که طی یک زمان طولانی و گذر از مراحل مختلف تحت تاثیر مجموعه به هم پیوسته ای از عوامل خاک سازی انجام می شود. در مناطق خشک و نیمه خشک، از میان عوامل خاک سازی، توپوگرافی از طریق سه جز وابسته شامل ارتفاع، زهکشی طبیعی و شیب باعث تفاوت های معنی داری در ویژگی های خاک در این نوع مناطق می شود. بر این اساس در این پژوهش چند منطقه خشک و نیمه خشک انتخابی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک ها مطالعه و علل تنوع و تکامل آن ها در یک ترانسکت طولی در استان کردستان مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده خاک ها در چهار رده انتی سول، اینسپتی سول، آلفی سول و ورتی سول طبقه بندی شدند که نشان دهنده ی تکامل پروفیلی از یک دامنه محدود (انتی سول ها) تا تکامل نسبتاً قابل توجه (آلفی سول ها و ورتی سول ها) می باشد. از جمله فرآیندهای مهم خاک ساز رخ داده در خاک های مورد مطالعه انتقال کربنات ها از سطح خاک و تجمع در افق های زیرین، انتقال و تجمع رس، پدوتوربیشن و ذخیره کربن آلی در اعماق می باشد. با توجه به اینکه خاک های مورد مطالعه دارای مواد مادری یکسان (آهکی) می باشند می-توان وجود این تنوع و تغییرات نسبتاً زیاد در ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک های مطالعه شده را به تاثیر عوامل خاک ساز به ویژه توپوگرافی (دامنه ارتفاع و موقعیت شیب) و موقعیت فیزیوگرافیکی آن ها در منطقه نسبت داد.