تناوب های زراعی عنصری کلیدی در بهبود کارایی استفاده از آب و خاک

پژوهش حاضر با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده از تناوب های زراعی سه ناحیه اقلیمی اصلی استان اصفهان شامل مناطق سرد، معتدله و گرم انجام شد. در هر سه منطقه اقلیمی تناوب‌ها غالباً کوتاه و دربرگیرنده 2 یا 3 محصول زراعی بودند. کارایی استفاده از زمین در مناطق معتدل، گرم و سرد استان اصفهان به ترتیب دامنه‌ای معادل 98-43، 95-60 و 81-50 درصد داشتند. بهره‌وری آب در تناوب‌های زراعی منطقه معتدل به‌ندرت به بیش از 6 کیلوگرم به ازاء هر مترمکعب رسید. در منطقه گرم بهره‌وری آب در تناوب‌های مختلف غالباً کمتر از 1 کیلوگرم به ازاء هر مترمکعب آب و در منطقه معتدل غالباً بیش از 2 کیلوگرم به ازاء هر مترمکعب آب بود. اعداد مربوط به بهره‌وری آب در تناوب های منطقه سرد در اکثر مواقع کمتر از 2 کیلوگرم به ازاء هر مترمکعب آب است که نسبت به منطقه معتدله (بیش از 3-2 کیلوگرم به ازاء هر مترمکعب آب) کمتر است. با توجه به نتایج برای بهبود وضعیت کارایی استفاده از زمین و آب افزایش تنوع محصولات زراعی در تناوب ها و تقویت جایگاه گیاهان غده ای و حبوبات از موارد مهم در ارتقاء سطح تولید و افزایش کارایی استفاده از منابع آب و خاک است.