مطالعه تطبیقی توانمندی‌های شخصیتی 24 گانه سلیگمن با آراء امیرالمومنین با محوریت خطبه 193 نهج البلاغه

با شروع قرن بیستم و توجه روان‌شناسان به مقوله‌ی روان‌شناسی مثبت‌گرا پژوهش‌های زیادی با موضوع سلامت بیشتر و با هدف زندگی بهتر صورت گرفته و کماکان ادامه دارد. در همین راستا مارتین سلیگمن آمریکایی(1942م) نظریه‌ایی را ذیل فضائل ششگانه و بیان 24 توانمندی و تقویت آن در چارچوب اعتقادی خویش مطرح می‌کند. هدف این مقاله علاوه بر معرفی توانمندی‌های مذکور، تطبیق آن با یکی از خطبه‌های مولای متقیان است. متن معیار خطبه 193 نهج البلاغه معروف به خطبه متقین یا همام است. شیوه تحقیق متن‌پژوهی و به روش تحلیل محتوای کیفی و مطابقت بین توانمندی‌های مذکور در خطبه، با عناوین طرح شده توسط سلیگمن می‌باشد و نتایج حاصله صرف نظر از تقدم زمانی 14 قرنی اشتراک 22 توانمندی از مجموع 24 توانمندی است و در اغلب موارد کلیت مباحث در خطبه مذکور قویتر و محکمتر بیان شده؛ برای مثال می‌توان به عشق زمینی، تواضع متقابل انسانی، دوراندیشی دنیوی و تفکر انتقادی سلیگمن در مقایسه با عشق خدایی متقین، تواضع در مقابل خدا در ضمن احترام به دیگران، دوراندیشی توامان دنیوی و اخروی و تقدم تفکر انتقادی نسبت به خویش اشاره نمود.

Comparative Study of 24 Seligman’s character strengths And Opinions Expressed by Amir al Mu'minin (PBUH) based on the Sermon 193 of Nahjul Balagha

With the beginning of 20th Century and based on attention paid by psychologists to positive psychology, there have been many researches performed on higher level of health and to the aim of better life; and, the research trend is still going on. In this respect, American psychologist Martin Seligman (1942) has provided a theory focused on six virtues and 24 strengths and their empowerment, within his own framework of belief. Present paper has been aimed at introducing aforementioned strengths and their comparison with one of sermons of Amir al Mu'minin (PBUH), the Commander of the Faithful. Criterion text is the Sermon 193 from Nahjul Balagha known as the Sermon of Hammam (the Pious Sermon). In this text study method of research, qualitative contents have been analyzed and comparison has been made between strengths referred to in the Sermon and those topics cited by Seligman. Notwithstanding the time priority equal to 14 century, the results have been indicative of the 22 strengths shared between the two, from among 24 strength points. In most of the cases, generality and inclusion of topics have been stronger and more rigorously expressed in aforementioned Sermon. For example, reference could be made to earthly love, mutual human modesty, worldly prudence, and critical thought stated by Seligman, compared to Love of God, modesty against God besides respecting the people, and simultaneous worldly and otherworldy prudence, as well as critical thought towards somebody’s own self.