مرور نظام مند و فراتحلیل عوامل مستعدکننده بیماری های قلبی عروقی در ایران

مقدمه: با توجه به اهمیت عوامل خطر روانشناختی در بروز و تشدید بیماری قلبی، شناسایی این عوامل می تواند در درمان و پیش آگهی بیماری قلبی کمک کننده باشد. مطالعات بسیاری به بررسی ارتباط بین عوامل خطر روانشناختی با بیماری قلبی پرداخته اند اما این یافته ها ناهمخوان بوده اند. ما به مرور نظام مند و فراتحلیل مطالعات ایرانی پرداختیم تا ارتباط بین عوامل خطر روانشناختی و خطر بیماری قلبی را بررسی کنیم. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف مرور نظام دار و فراتحلیل عوامل خطر روان شناختی بیماری قلبی انجام گرفت. روش: در این مطالعه مروری، تمامی پژوهش های ایرانی در زمینه عوامل خطر روان شناختی بیماری قلبی، مرور نظام مند شدند و از میان آن ها، پژوهش های دارای ملاک های فراتحلیل، توسط نرم افزار جامع فراتحلیل ارزیابی شدند. از بین 213 مطالعه مرتبط، تعداد 187 پژوهش جهت بررسی مروری انتخاب و در نهایت 88 پژوهش که تمامی ملاک های مورد نظر را داشت، فرا تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که اضطراب، سرسختی روان‌شناختی و تاب آوری، معنویت، اختلال خلقی، استرس و سبک‌هایی مقابله ای و تنظیم هیجانی، شخصیت، حمایت اجتماعی، سبک زندگی، کیفیت زندگی، طرح‌واره شناختی و هیجانی می توانند عوامل خطر روانشناختی بیماری های قلبی در نظرگرفته شوند. میانگین اندازه اثر کلی مطالعات انجام شده در زمینه عوامل خطر روانشناختی بیماری قلبی برای مدل اثرات ثابت برابر با 30/22z= و معنادار (000/0p=) است و برای اثرات تصادفی برابر با 88/1 z=و غیرمعنادار (059/0p=) بود.نتیجه گیری: با توجه به نتایج، ارزیابی و ترکیب متغیرهای روان شناختی در فرایند درمان بیماران قلبی، جهت بهبود سریع و پایدار توصیه می گردد. بنابراین عوامل خطر روانشناختی به عنوان بخشی از برنامه ریزی درمانی برای پیشگیری و درمان بیماری قلبی در محیطهای مراقبتهای بهداشتی باید مورد ارزیابی قرار گیرد.