عوامل و موانع تهذیب از دیدگاه نهج‌البلاغه

انسان از ازل همیشه میل به کمال جویی داشته، بنابراین برای دستیابی به رستگاری و طی سیر و سلوک نیازمند راهکاری است که به بیان قرآن، تزکیه نفس تنها راهکار و عامل رسیدن به این رستگاری می باشد، اما تهذیب نفس دارای عوامل و موانعی است که تحقق هرکدام سبب تغییر در سرنوشت انسان می شود. ازاین رو شناخت این موانع و عوامل برای سالک، با استفاده از منبعی غنی و کاربردی در همه زمانها، ضرورت دارد. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی و گردآوری کتابخانه‌ای و به روش نقلی به بررسی عوامل و موانع تهذیب نفس از دیدگاه کتاب شریف نهج‌البلاغه پرداخته و درنهایت به این نتیجه رسیده است که عوامل تهذیب و تزکیه نفس از دید حضرت علی؛ معرفت نفس، موعظه، عزم و اراده، هم نشنیان خوب، کلام وحی، پیامبران الهی، توبه و ... و موانع تهذیب و تزکیه؛ پیروی از هوای نفس، غفلت، دنیاطلبی، بیهوده‌گویی و ... می‌باشند.