واکاوی مخاطب شناسی امام علی(ع) در فرازهای مدیریتی براساس سطح نحوی

پژوهش های ادبی جهت به تصویر کشیدن درونمایه ها، الگوهای دستوری هم سلکی را برمی گزیند. الگوهای دستوری اندیشه مسلط و ذهنیت حاکم بر متن را بیان می دارد. متغیرهای نحوی در هر اثر متناسب با توجه به دیدگاه گوینده و نویسنده متغییر و متنوع می گردد. امام علی(ع) در نهج البلاغه به ویژه در ترسیم فضای مدیریتی مدیران و با توجه به مخاطب شناسی ویژه الگوهای دستوری متفاوتی را به کار می گمارد، ایشان(ع) گاه جهت القای درونمایه های معنوی و اخلاقی، فراوانی جمله اسمیه را به خدمت می گیرد تا بر جنبه ثبوت و تغییرناپذیری این نوع معنا تاکید نماید و آنگاه که سرآن دارد تا زوال پذیری دنیا را گوشزد نماید، جمله های فعلیه با دلالت تغییر پذیری در کلام گهربارش فزونی می یابد و چون در پی آن است تا قاطعیت حاکم اسلامی را تصویرپردازی کند، نشانه های امری کلامش این وظیفه را به دوش می کشد، بر همین اساس این جستار در پی آن است تا با واکاوی سطوح نحوی فرازهای مدیریتی نهج البلاغه مخاطب شناسی امام (ع) در به کارگیری الگوهای به کار رفته را تحلیل نماید. نتایج اولیه بیانگر آن است که در فرازهای مورد مطالعه افعال مضارع و معلوم جهت تصویرپردازی و انگیزه بخشی و نصیحت گری مدیران به فعالی و پویایی، از فراوانی بیشتری برخوردار است، همچنین الگوهای دستوری امری با نشانه های تاکیدی در راستای نمایش قاطعیت و توان ایشان در مدیریت جامعه اسلامی به کار گرفته شده است.