تحلیل تنش ها و ظرفیت کششی قوس های تاریخی در سایت باستانی کوه خواجه سیستان

یکی از المانهای مهم، ارزشمند و برجسته و یکی از اجزای بنیادین در معماری سنتی ایران قوسها با مصالح بنایی هستند. سابقهی استفاده از فرم سازهای قوس در ایران به هزاران سال میرسد. دیگر سیستمهای سازهای نظیر طاق و گنبد از قوسها بدست آمدهاند. قوسها از دیرباز جزء زیباترین و پایدارترین سازههای سنتی و قدیمی بوده و از نظر معماری و سازهای جزو شاهکارهای ایران و جهان محسوب میشوند که باعث حیرت بسیاری از محققان در طول تاریخ شدهاند. ساختارهای تاریخی ارزشمندترین بازتابهای میراث فرهنگی و هویت فرهنگی هستند که هر دو نقش مهمی در ایجاد پیوند محکم بین گذشته و حال دارند و بدون آنها درک، تفسیر و برداشت مجدد دوره تمدن ممکن نیست و حفاظت از این ساختارها از مهمترین نکات برای تداوم تاریخ است. بنابراین با توجه به اهمیت این بناها به لحاظ تاریخی، فرهنگی، گردشگردی و همچنین آسیب پذیری قوسها به عنوان اولین قدم برای توسعه پروژههای مقاوم سازی، تقویت، ترمیم و مرمت، تعیین شرایط فعل این سازهها بسیار مهم و ضروری میباشد. برای مدلسازی به روش اجزا محدود در نرم افزار آباکوس، از تکنیک ریز-مدلسازی و دیدگاه میکروی ساده با مدل ساختاری سطح چسنده برای سطوح مشترک بلوک-ملات استفاده شده است. نتایج حاصل از صحت سنجیِ مدلسازی، کارایی مناسب روش مدلسازی را نشان می دهد. نتایج بدست آمده از مدلسازی و تحلیل قوس با روش مذکور برای دو حالت خواص ثابت و خواص متغییر حاکی از آن است می تواند مقاومت جانبی آن را تا حدود 20 درصد افزایش دهد و رفتار لرزه ای و الگوی ترک قوس را به میزان قابل توجهی بهبود دهد. همچنین این روش بهسازی باعث کمترین آسیب و اختلال در ظاهر قوس می گردد.