مطالعة تطبیقی مولفه‌های کالبدی فضایی مسجد جامع سبزوار و مسجد جامع نیشابور از حوزة فرهنگی خراسان

مساجد یکی از مهم‌ترین مظاهر معماری سنتی ایران است و خراسان رضوی به‌عنوان بستری برای احداث این مساجد در ادوار گوناگونِ دورة اسلامی، دارای جایگاه ویژه‌ای است. مطالعة این گونة معماری در سرزمینی که کمتر بدان پرداخته شده در بازشناسی معماری ایران حائز اهمیت است. مسجد جامع سبزوار و مسجد جامع نیشابور از مساجد شاخص خراسان در دورة اسلامی است که این پژوهش با هدف مطالعة مقایسه‌ایِ خصوصیات معماری این دو مسجد شکل گرفته است. در راستای دستیابی به این هدف، پرسش اصلی این تحقیق به معرفی ویژگی‌های معماری مسجد جامع سبزوار و مسجد جامع نیشابور و شناخت ساختار و ماهیت این ویژگی‌ها اختصاص دارد. روش یافته‌اندوزی بر اساس پژوهش میدانی و از طریق پیمایش و در کنار آن پژوهش کتابخانه‌ای و با استناد به منابع مکتوب انجام شده است که روشی توصیفی تحلیلی دارد. نتایج مطالعات حاکی از آن است که خصوصیات معماری مسجد جامع سبزوار و مسجد جامع نیشابور که هر دو متعلق به دورة تیموری است در ساختار فضایی و کالبدی دارای شباهت‌ها و تفاوت‌هایی است که عمدة شباهت‌ها فضایی و اغلب تفاوت‌ها کالبدی است.