>
Fa   |   Ar   |   En
   آرایه های مساجد دو ایوانی خراسان  
   
نویسنده لباف خانیکی رجبعلی
منبع نقش خراسان در شكوفايي هنر و معماري ايراني اسلامي - 1401 - دوره : 3 - سومین همایش ملی نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی اسلامی - کد همایش: 61950-01210
چکیده    از اوائل قرن هفتم هجری قمری ساخت مساجد دو ایوانی یا به گفته آندره گدار «سبک خراسانی» آغاز شد و به سرعت در شهرهای جنابد (گناباد)، تون(فردوس), رقه، سنگان، رشتخوار و زوزن گسترش یافت.این مساجد به لحاظ نقشه و تزیینات با مساجد قبل از خود تفاوت هائی داشت، در نقشه آن ها دو ایوانی ، دو شبستان در طرفین ایوان قبله و رواق هائی در طرفین مسجد در نظر گرفته می شد و از نظر تزیینات نیز عناصر و موضوعات تزیینی با گذشته متفاوت بود. در تز ئینات آجری، آجرتراش بر آجرهای قالب زده بیشی گرفت ، نقوش گچبری و کتیبه ها متراکم تر، متنوع تر و در بعضی موارد نوع خط از کوفی به نسخ تغییر کرد.یک عامل جدید دیگر در آرایه ها عمده شد و آن کاشی بود که در ابتدا با آجر تلفیق می شد و در اواخر دوران حیات آن مساجد در مسجد زوزن به فراوانی مورد استفاده قرار گرفت و حتی منجر به پیدایش نوع جدیدی از کاشی به نام «کاشی معرق » در آن مسجد شدآرایه های مساجد دو ایوانی خراسان بسیار متنوع و زیبا بودند و اگر حمله مغولان ساخت آن مساجد را متوقف نکرده بود احتمالا شیوه های جدید و متنوع دیگری را در تزیینات شاهد بودیم. در مقاله حاضر آرایه های مساجد دو ایوانی به تفکیک مساجد و موضوعات مرور شده است
کلیدواژه مساجد دوایوانی، سبک خراسانی، آجرکاری، گچبری، کتیبه
آدرس موسسه فرهنگی_پژوهشی کهن بوم خراسان, ایران
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved