خراسان هنری

یکی از مهم ترین دوره ها در تاریخ فرهنگی ایران، قرن سوم و چهارم هجری است که طی آن ایرانیان توانستند در پاره گسترده ای از شرق قلمرو اسلامی( خراسان بزرگ) از پس سه قرن حضور عرب ها در ایران و حاکمیت زبان و فرهنگ تازی، برای بازآفرینی میراث فرهنگِ باستانی خود بکوشند و جامه همت به تن در پوشند. طاهریان، سامانیان و صفاریان که مطلع نژادی دیگرگونه ای با مالکان سیاسی خود در بغداد( بغ داد= خدا داد) داشتند بعد از آن که امکانات فرمانروایی خود بر ایران را پدید آوردند به آفرینش تحولاتی ژرف در بستر بازسازی اندیشه ایرانشهری تداوم اندیشه ایرانی در دوره اسلامی دست یازیدند. کوشش های اندیشگی گسترده ای که دولت های مذکور سعی خود را بر آن استوار کردند در دوران استیلای غزنویانِ ترک نژاد در خراسان بزرگ ادامه یافت. فرزانگان و فرهیختگان این دوره – خردمندانه و نه از سر احساساتی گریِ بی بنیاد و هیجان هایِ فرهنگی کاذب به کسب دانش های عقلی و نقلی و حُسنِ تطبیق آن با آموزه های اسلامی پرداختند.آنها با ژرف کاوی در بن مایه های فکری ، علمی و هماهنگ سازی آنها با روح مطالبه گری عصر و به مدد خلاقیت خود، توفیق خلق آثاری را یافتند که تا روزگاران بسیار اندیشه ورزان و هنرمندان ازآن بهره مند و بهره ور شدند. هنر خراسان بزرگ همسو با تحولات فرهنگی و تمدنی به سویه های نوظهوری از بیان و تفکر دست یافت.این تحقیق که بارویکرد کیفی و به روش توصیفی –تحلیلی انجام شده می کوشد تا هنرخراسان را از زاویه های ترامتنیت بکاود وخصلت های منحصر به فرد آن را از حیث درس آموزی برای اکنون وآینده خاطر نشان سازد. پرسش هایی که بربنیاد آن ساختار مفهومی این تحقیق شکل گرفته عبارت است از: بسترهای انگیزشی رشد و رونق فرهنگی خراسان بزرگ در قرن های متمادی چه بوده است؟ چگونه میراث بزرگ و سترگ علمی و فرهنگی خراسان – محدوده ها و محصوره های زمانی و مکانی را در نوردید و توانست دل های دیده وران و تاملات اندیشه ورزان را به خود فرابخواند؟خراسان بزرگ چگونه توانست یافته های وسیع فرهنگی خود را در تاریخ حفظ کند و به آن تداوم ببخشد؟