خوانش تطبیقی نگاره«روز سوم نبرد رستم و سهراب» در شاهنامه ‌تهماسبی و شاهنامه گورکانی با رویکرد نشانه‌شناسی ساختارگرا براساس الگوی پیرس

نشانه‌شناختی ساختارگرا در واقع به جستجو در وجود ساختار عمیق پنهان و ناآگاه، در زیر لایۀ همه نظام‌های فرهنگی و ارتباطی از طریق معانی رمزگذاری شده می‌پردازد. نشانه از دیدگاه پیرس بر خلاف نشانة سوسوری دو وجهی نیست و چهار وجهی است: 1 چیزی 2 چیز دیگری 3 برای کسی 4 تحت عنوانی یا بر اساس رابطه‌ای. شاهنامه فردوسی از مهم‌ترین کتاب حماسی ایرانیان است که کهن‌الگوهای قهرمان و ضدقهرمان، آب، درخت، شاه و ... در آن دارای پتانسیل بررسی براساس نظریه‌های ادبی و زبان شناختی معاصر است و برای مطالعه‌ای دقیقتر و موشکافانه‌تر این اثر سترگ باید آن را بررسی نمود. داستان نبرد رستم قهرمان ملی ایران با سهراب پهلوانی از توران زمین که نادانسته به یکی از سوزناک ترین داستان تراژیک ایران مبدل می‌شود و در آن براساس سرنوشت محتوم پسر به دست پدر قربانی می‌گردد. مقاله برآنست تا با روش توصیفی تحلیلی بر پایۀ رویکرد نشانه‌شناختی ساختارگرا به تطبیق نقطه اوج نگاره«روز سوم رزم رستم و سهراب» در دو شاهنامه تهماسبی و گورکانی بپردازد. شیوۀ گردآوری داده‌ها به روش اسنادی و همچنین جستجو در تارنماهای معتبر مقالات، کتب و پایان‌نامه‌ها انجام شده است. نتیجه آن است که در دو شاهنامه از دو کادر متفاوت(افقی در شاهنامه گورکانی و عمودی در شاهنامه تهماسبی) به ترتیب برای دو بیان متفاوت(روایت‌گری در کشیدن تیغ تیز نادانسته بر پهلوی سهراب و در دومی شیون زمان شناخت فرزند خود که با دست پدر بر خاک افتاده است) به‌کار رفت. تصویرسازی و ترکیب‌بندی در شاهنامه تهماسبی بسیار قوی‌تر و درخور تامل‌تر است.