بررسی تطبیقی مهرهای دوره صفویه و قاجاریه ایران در موزه بریتانیا

در طول تاریخ از مهرها برای ثبت مالکیت و اعتبار بخشیدن به اسناد، فرامین، نامه‌ها و کالاها استفاده شده‌است. در عصر صفوی و قاجار همزمان با تغییراتی که در فضای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و هنری کشور رخ داد، استفاده از مهرهایی با مضامین مذهبی شیعی، خوشنویسی، تزئینات و ترکیب‌بندی بدیع و حکاکی‌های ماهرانه گسترش یافت. موزه بریتانیا، اولین موزه عمومی ملی جهان است که در آنها نمونه هایی از آثار مهر های دوره های صفویه و قاجار وجود دارد. در این موزه 52 مهربه صورت آنلاین قابل دسترسی می باشد و مورد بررسی قرار گرفته است جامعه آماری این پژوهش مهرهای دورههای حکومتی صفویه و قاجاریه در موزه بریتانیا است و تمام نمونه‌های موجود، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. هدف پژوهش شناخت نوع نقوش، خطوط و شکل‌های بکار رفته در نمونه‌ها است. داده‌ها به صورت کتابخانه‌ای گردآوری شده‌است. سوال پژوهش این بوده که بر اساس نمونه‌های مورد بررسی، محتوای فرمی و مضمونی مهرها در گذر از دوره صفویه به قاجار چه تغییراتی داشته است؟ در راستای یافتن پاسخ، ابتدا ویژگی‌های مهرها بررسی و نقوش آنها در انواع انسانی، حیوانی، گیاهی و مضامین قرآنی تقسیم شده است و سپس مهرهای دوره صفوی و قاجار از لحاظ محتوا و فرم ظاهری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.